3 Ocak 2013 Perşembe




KEHRİBAR  ODA




Kehribar bir zamanlar diplomatik hediye olarak verilirdi. Kehribara en ünlü örnek, 1716' da Prusya Kralı Frederick William tarafından Rus Büyük Peter' e verilen armağandır.O zaman bundan pek söz edilmese de iki yüzyıl sonra bu değerli hediye ortadan kaybolunca tarihte adından en çok söz ettiren hediye oldu. Garip olan şudur ki bu bir mücevher değil, değişik bir duvar kağıdıydı; ya da Kehribar Oda denen şeydi.

1699' da Prusya Seçici Prensi Frederick III, sarayının mahzenlerinde Germen Şövalyeleri tarafından bırakılmış tonlarca kehribar olduğunu öğrenince bir odanın duvarlarını "Baltık Altını" denen kehribarla kaplanmasını istedi. Frederick, ölünce  oğlu Frederick William, babasının kehribar odasını hiç sevmediğinden, kaplamaları söktürüp depoya koydurtttu. Daha sonra Frederick William, güttüğü siyaset gereği, kehribarlı panelleri Büyük Peter' e verdi. O dönemde kehribar altından on iki kat daha pahalıydı ve ayrıca bu hediyenin gizli bir mesajı da vardı: Rusya' nın imrendiği Baltık bölgesinin hala Prusya kontrolünde olduğu hatırlatılıyordu. Çar kehribarları alınca"Güzel hediye" dedi ve bunun karşılığında Frederick William' a, Prusya ordusu için hepsi de iki metrenin üzerinde boyları olan elli beş Rus askeri gönderdi, onun bundan hoşlanacağını biliyordu.

Kırk yıl sonra kızı İmparotoriçe Elizabeth" Kehribar Oda" yı hatırladı. Yıllarca uğraştılar, çok para harcandı. İtalya, Rusya ve Prusya' dan düzinelerce usta gelip çalıştı ama sonunda kaplamalar Çar' ın St. Petesburg yakınındaki Yaz Sarayında bir odaya döşendi ve burası büyük gömme ayakları, kapıları ve yaldızlı aynaları ile Kral Menelaus' un Eski Yunanistan' daki sarayının barok bir benzeri oldu. Burası artık ünlü "Kehribar Oda" idi ve dünyanın en lüks ve pahalı odası oldu.



Naziler İkinci  Dünya Savaşında Leningrad' ı hiçbir zaman tam olarak işgal edemediler ama çevre bölgeleri  ve o zaman müze olan Yaz Sarayını ele geçirdiler. Müze çalışanları kehribarları geçici kaplamalar altında saklamaya çalıştılar ama Almanlar kehribar kaplamaları bularak söktüler ve şimdiki Kalingrad' da bulunan Könisberg Şatosuna götürdüler. Müttefik bombardımanından korunmak için sandıklandığı Ağustos 1944 ve şatonun Kızıl Ordu eline geçtiği Nisan 1945 arasında Kehribar Oda ortadan kayboldu. O zamandan beri Doğu Alman Stasi teşkilatı ve KGB de dahil olmak üzere pek çok insan onu madenlerde, gemi enkazlarında, kiliselerde ve yeraltı mahzenlerinde aradı. Bazı kişilerin bu yüzden işkence gördüğü ve öldürüldüğü söylendi.

İki İngiliz araştırmacı gazeteci Catherine Scott- Clark veAdrian Levy üç yıl süreyle Rusya, Polonya, Almanya ve daha başka yerlerde ipuçlarını değerlendirerek Kehribar Odayı aradılar. Ve daha sonra yazdıkları Kehribar Oda adlı kitaplarında bu odanın artık var olmadığını açıkladılar; odanın kehribar duvar kaplamaları belkide 1945' teki Königsberg yangınında yanmıştı. Eğer yandıysa o kehribarlar müthiş alevler oluşturmuştur.
..............
Bu oda bir zamanlar krallar, çarlar ve imparatoriçelere aitti, şimdi ise iki totaliter rejim arasında ve birçok cinayetten sonra esrarengiz bir şekilde kaybolmuştur.

Ruslar 1978' de kehribar kaplamaları geri alamayacaklarını anlayınca başka bir yol seçtiler. Yabancı sponsorların yeni bir Kehribar Oda maliyeti olan sekiz milyon doları ödeyeceklerini söyleyince , yapımı yirmi beş yıl süren ve altı ton kehribarın kullanıldığı Kehribar Oda Mayıs 2003' te Başkan Vladimir Putin tarafından kırktan fazla dünya lideri önünde açıldı. Çoğu bunun çok güzel olduğunu söylese de sessiz eleştiriler de vardı; kehribarın büyük bir kısmı Yantarny Müzesindeki ayı bibloları gibi basınç altında işlenmişti. Bu sanat mıydı, yoksa Disney oyunu mu?
Belki de her ikisiydi; Kehribar Oda hiçbir zaman basit bir güzellik kutlaması olmadı. Frederick kral olarak otoritesini kanıtlamak için istedi onu; oğlu Frederick William ise Baltık' ta kimin söz sahibi olduğunu göstermek için kullandı onu. Soğuk Savaş döneminde Ruslar onu tekrar yapmaya kalktıklarında Sovyet gücünü kanıtlamak istiyorlardı, ama Putin onu 2003' te açtığında oda artık yeni Rusya için bir PR( halkla ilişkiler) gösterisi oldu.

 Victoria Finlay -  "Mücevherlerin Gizli Tarihi"

İki fotoğraf tarafımdan kehribar odada çekilmiştir.




Hiç yorum yok:

Yorum Gönder