TALİDOMİD GÜNAH ÇIKARIYOR

Alman bilim adamı Chemie Grünenthal, 1953 yılında sakinleştirici ve uyku ilacı olarak kullanılacak olan Talidomid isimli bir ilaç geliştirdi. İlaç, 60'lı yılların başında kullanılmaya başlandı. Gebeliğe bağlı bulantının önlenmesi amacıyla da çok sayıda hamile kadının kullandığı ilacın, izleyen günlerde teratojenik (kusurlu organ veya doku gelişimine neden olma) olduğu ortaya çıktı. Bu yüzden Talidomid kullanımı 1961 yılında yasaklandı ve lisansı iptal edildi. İlacın kullanımı sonucu 10 bin kadar çocuk sakat doğdu. Elleri, kolları olmayan, kemik gelişimi tamamlanmamış, iç organları eksik ve kalp hastalığı olan çocukların dünyaya geldiği bu yıllarda tam bir talidomid trajedisi yaşandı. Hatta o günlerin anısına Billy Joel imzalı Talidomid çocukları (Children of Thalidomide) adlı bir şarkı bile yapıldı.

İyi ki varsın Dr. Kelsey...

Dünyayı kasıp kavuran bu trajedi, ABD'de hemen hiç yaşanmadı.Bunun nedeni ABD Gıda ve İlaç Dairesi'nde (FDA) görevli bayan doktor Dr. Frances Kelsey'in ilacı kullanım izni vermemesiydi. Bu mücadelenin sonucu olarak ABD'de sadece kaçak yollardan Talidomid kullanan 17 annenin çocuğu sakat kaldı. Dr. Kelsey, dönemin başkanı Kennedy tarafından ödüllendirildi.

Uzun yıllar adından hiç söz edilmeyen, sadece cüzzam hastalığında sınırlı kullanım alanı bulabilen ilaç, 1992'de geri döndü. Boston Globe gazetesi haberi okuyucularına şöyle duyuruyordu: " Talidomid geri döndü, hem de AIDS'i tedavi etmek için..."

Meğerse şifaymış, kıymetini bilememişiz!...

Artık iyice anlaşılmıştı ki, Talidomid tümörlerin beslenmesini sağlayan yeni damar oluşumlarına (angiogenesis) izin vermiyordu. Bu etkisinden başka tümör hücre ölümünü (apoptosis) de doğrudan veya bazı dolaylı mekanizmalarla artırıyordu. İlacın etkinliği bunlarla da sınırlı değildi. Bağışıklık sistemi üzerinde de bir çeşit düzenleme yapıyor ve bu etkinliği nedeniyle romatoid artrit, Behçet hastalığı; bazı iltihabi bağırsak hastalıkları gibi bir grup hastalıkta da, ileriye dönük olarak bir tedavi alternatifi olabileceğini gösteriyordu.

Bazı kanser türlerine de etkili...

Talidomid gliomalar (beyin tümörü), Kaposi sarkomu (cilt kanseri), bazı böbrek tümörleri, prostat kanseri, karaciğer kanseri, meme ve yumurtalık kanseri, bazı baş boyun bölgesi kanserleri, bazı akciğer kanserleri, kolon ve pankreas kanseri gibi birçok kanser türünde deneysel olarak uygulanmaktadır. İlacın klasik kullanıma girmesi için daha fazla sayıda çalışmaya gereksinim var.

Bununla beraber, Multipl Miyeloma denen bir çeşit kemik iliği kanserinde Talidomid ile çok başarılı sonuçlar alınıyor. Tıp çevreleri, ilacın özellikle Multipl Miyeloma hastalığında tedavi yaklaşımını önemli ölçüde değiştireceği beklentisi içinde. İlaçla ilgili en önemli sorun, yan etkilerinin fazlalığı yüzünden birçok hastanın ilacı yeterli süre ve etkin dozda kullanamayışı. Yan etkiler arasında sersemlik hali, kabızlık, cilt döküntüleri, bulantı, baş ağrısı, baş dönmesi, sinir tutulumu ve ağız kuruluğu sayılabilir.

Bir Talidomid kurbanı olan Warren, "Annelerimiz de kader kurbanlarıydı" diyor ve ekliyor: "Onların bedeni de saldırıya uğradı, hayalleri ve umutları da..."

Umuyorum ki, onbinlere varan yaşamı mahveden Talidomid, insanlığa olan borcunu kanser tedavisindaki etkin kullanımı ile bir ölçüde ödeyebilir.

(Doç. Dr. Mustafa Çetiner - Sağlığınıza, Gürer Yayınları, s:135-138)

Kitap okuma yelpazem geniştir. Okuduklarımdan ilginç bulduklarımı da yazıyorum, herkes okusun diye. İşte Talidomid adlı ilacın kullanıldıktan sonra bir nesli sakat bıraktığını öğrenince çok şaşırdım. Ama sonraları insanlara şifa verdiğini öğrenince de sevindim. Billy Joel'in Talidomid Çocukları adlı şarkısını çok aramama rağmen bulamadım. Bu şarkıyı bileniniz varsa dinleyebilmem için şarkının linkini verirseniz sevinirim. Şarkıyı araştırırken, dünyanın en iyi Bach yorumcularından biri kabul edilen Talidomid kurbanı Thomas Quasthoff' la tanıştım ve sizin de tanışmanız için bir videosunu paylaştım. 

Bugün dünyanın en iyi Bach yorumcularından biri olarak gösterilen 1959 doğumlu Thomas Quasthoff, Thalidomide'in ilk mağdurları arasında. Hiçbir zihinsel sorunu olmamasına rağmen, vücuduna göre iri kafası, kol ve bacak kemiklerinin gelişmemesi sebebiyle çocuk yaşta ruh ve sinir hastalıkları hastanesine yatırılmış.

Ünlü sanatçı o dönemi hayatının en büyük kabusu olarak hatırlıyor. Alman lied'leri konusunda uzman olan Thomas Quasthoff'un aynı zamanda Jazz albümleri bulunuyor. Hanss Eisler School of Music' de profesör olan ünlü sanatçı bugün hala hastalığın verdiği rahatsızlıklardan dolayı kimi zaman konserlerini iptal etmek zorunda kalıyor.

(listelist.com)


Not: Talidomid kurbanı çocukların fotoğrafları alıntıdır.