OLYMPOS ANTİK KENTİ / KEMER / ANTALYA

Yıl 1988, mevsim yaz. Bir arkadaş grubuyla Antalya sahillerini keşif gezisindeyiz. Olympos'a gitmek istiyoruz ama kara yoluyla zor olacağını söylüyorlar. Çünkü yol çok bozukmuş. Olympos'a ancak deniz yoluyla gidebileceğimizi belirtiyorlar ve saat başı teknelerin kalktığını da ekliyorlar. Serde gençlik ve maceracı ruh var, arabayla gitmekte karar kılıp  yola koyuluyoruz. Ana yoldan Olympos'a döndüğümüzde gerçekten de yolun çok kötü olduğunu yaşayarak görüyoruz. :) Zar zor yola devam ediyoruz. Çevrede hiç yapı yok, el değmemiş bir doğa büyülüyor bizi. Antik kentin kıyısında arabamızı park edip Akçay deresini takip ederek denize ulaşıyoruz. Sahilde yer alan tünel şeklinde oyulmuş kaya ilk o zaman dikkatimi çekiyor. Sonrasında Olympos'a her gittiğimde, o tünel şeklindeki kayanın içinde mutlaka bir fotoğraf çektiririm. :) Sahil teknelerden geçilmiyordu, kıyı ise turistlerden. Olympos plajı sıra dışı güzellikte ve oldukça etkileyiciydi (Hala öyle). Olympos kumsalında 5-10 dakika yürüdükten sonra,  ünlü Çıralı plajına varmış ve denizin keyfini çıkarmıştık. Deniz keyfi yaptıktan sonra Çıralı'ya çıkmıştık. Sonraki yıllarda ne zaman Kemer'e gitsem, Olympos'a uğradım hep. Dolayısıyla oradaki pansiyonların, bungalovların her yıl nasıl arttığına, portakal bahçelerinin nasıl yok edildiğine bizzat tanık oldum diyebilirim. Keşke yapılaşmaya hiç izin verilmeseydi. Bu yıl, yapılaşmanın antik kent sınırına çok yaklaştığını görmek beni bir hayli üzdü. Her ne kadar yapılaşmanın doğaya uygun yapıldığı söylense de, gördüğüm öyle olmadığı yönünde.

2012 yılında da bir yürüyüş grubuyla ilk doğa yürüyüşümü Likya Yolu'nun Karaöz, Adrasan, Gelidonya Feneri, Korsan Koyu, Olympos ve Çıralı rotasında yapmıştım. Kısacası Olympos'un anılarımdaki yeri bir başkadır benim için. 

OLYMPOS'UN TARİHİ

Olympos'un ilk kuruluş yılları Yunanca adına dayanarak Anadolu'nun Hellenleşme dönemine rastlar. Olasılıkla yakınında yer alan Phaselis gibi Olympos da bir Dor koloni kenti olmalıdır. M.Ö. 188 yılında Likya kentleri, kendi birlikleri adına Roma'ya elçi göndermeleri sonucu, Roma tarafından tanınan resmi bir birlik kurmuşlardır. Olympos kentine ilişkin en erken tarihli yazılı kanıtlar da Likya birlik sikkeleriyle sağlanmaktadır. Kentin Hellenistik dönemdeki varlığına ilişkin arkeolojik veriler ise M.Ö. 300 yılı civarına tarihlendirilen sur duvarı ve doğu nekropolde tespit edilen bir mezar anıtıdır. Olympos, Likya Birliği'nde üç oy hakkına sahip 6 önemli kentten biridir. M.Ö. 2. yüzyıldan birinci yüzyıla geçiş döneminde ise Olympos'un birlik sikkeleri sona erer. Bu dönem kente hakim olan ve "Korsan" olarak tanınan Zeniketes'in egemenliği dönemine rastlamaktadır. Zeniketes, yaklaşık olarak M.Ö. 104-77 yılları arasında Olympos ve Phaselis'le beraber Gelidonya körfezi ile Antalya'nın batı sahilleri arasındaki bölgede hakimiyet kurmuştur. M.Ö. 77 yılında ise kent bütünüyle Roma egemenliğine girer. Kentin Roma döneminde önemli konum aldığı bu dönemdeki yoğun kentleşme faaliyetleriyle anlaşılır.

M.S. 3. yüzyıl sonlarında karşımıza çıkan ve Olympos'lu olduğu bilinen Methodius Likya Bölgesi'nin ve Olympos'un ilk piskoposudur. Hristiyanlık aleyhine yazılan eserlere cevaben yazdığı metinleri erken dönemde Hristiyanlığın kurumlaşması çabalarında önemlidir. Methodius olasılıkla M.S. 312 yılında idam edilmiştir. M.S. 5-6. yüzyıl konsil belgelerinde diğer piskoposları kayıtlara geçen Olympos kenti M.S. 7-9. yüzyıl piskoposluk listelerinde de Myra (Demre) Metropolitliğine bağlı bir merkez olarak anılır.

Olympos kentinin tarihsel süreç içerisinde göstermiş olduğu gelişimin, Likya Bölgesi'nin geneliyle örtüştüğü anlaşılmaktadır. Likya Bölgesi'nin genelinde olduğu gibi Olympos kenti de M.S. 5-6. yüzyıllarda refah düzeyi en yüksek dönemini yaşamış olmalıdır. Kent içerisinde tespit edilen mimari dokuya ait nitelikler de M.S. 5-6. yüzyıllarda yoğun bir inşa faaliyetinin gerçekleştiğini göstermektedir. M.S. 7. yüzyılda Akdeniz'de etkili olan Arap akınları nedeniyle kent hakkında bu döneme dair bilgilerimiz sınırlıdır. M.S. 6.yüzyılın ortalarından itibaren tüm bölgede görülen savaş, deprem, veba gibi felaketler; kent açısından da kaçınılmaz bir şekilde ekonomik ve demografik yapıyı olumsuz yönde etkilemiş olmalıdır.

15. yüzyılda Osmanlı egemenliği altına giren kentte, yerleşim olmayışı dikkati çeken bir unsurdur. 18. ve 19. yüzyıllar ile 20. yüzyıl başlarında kentin Yörükler tarafından kışlak olarak kullanıldığı yerel halk tarafından aktarılmaktadır. 

(Olympos Antik Şehri girişindeki tabeladan birebir alıntıdır.)

 

Fotoğrafların tümü tarafımdan çekilmiştir, izinsiz kullanılamaz.