19 Ocak 2022 Çarşamba

 


DÜNYACA ÜNLÜ SANATÇILAR VE DOKTORLARI


İki yıldır tüm dünya koronavirüs salgınıyla mücadele ederken, salgında en büyük görev ve özveri doktorlara ve sağlık çalışanlarına düştü. Bir insanın hayatını kurtarabilmek için doktorlarımız, kendi hayatlarını riske atarak gece gündüz çalıştılar, bitmeyen salgın nedeniyle hala çalışmaya devam ediyorlar. Buna rağmen, gün geçmiyor ki, güzel ülkemde doktorlar darp edilmesin, saldırıya uğramasın, tehdit edilmesin. Yapanın yanına kar kaldığı için de doktorlarımızın çalışma koşullarının ağırlığı yetmezmiş gibi kendi can güvenlikleri konusunda endişe duymaktalar. İşte bunları düşünürken aklıma geldi; ünlü sanatçıların doktorları ve bu sanatçıların kendilerini tedavi eden doktorlarına sanatlarıyla nasıl teşekkür ettikleri. Darısı ülkemizdeki doktorların başına diyerek, konuyla ilgili bir araştırma yaptım.

Araştırma sonucunda gördüm ki, sanat tarihi hasta-hekim hikayeleriyle dolu. Hepsini  yazmam uzun süreceği için, mevcut hikayelerden seçtiklerimi yazacağım. Bu doktorların şansı, dünyaca ünlü sanatçıları tedavi etmeleri nedeniyle ünlenmeleri ve isimlerinin "sanatçıların kendileri için ürettiği eserlerde" ölümsüzleşmesidir...

Jose Carreras ve Doktoru Emilio Monserrat

Dünyaca ünlü İspanyol tenor Jose Carreras, 1987 yılında akut lösemi hastalığına yakalandı. Bu hastalığını Barcelona'daki doktoru Dr. Emilio Monserrat'tan öğrendi ve tedavisi ABD'de tamamlandı. Yapılan kemik iliği nakli sayesinde hastalığı yenerek yeniden müziğe döndü. Ayağındaki aksaklık, kortizon tedavisinin kalça ekleminde bıraktığı izdi. 

Dr. Monserrat ile Carrera'nın hastalığının tedavisi sürecinde başlayan dostluğu, akut lösemi hastalığıyla mücadelenin de başlangıcı oldu. İspanyol tenor, Uluslararası Jose Carreras Kan Kanseri Vakfı ve Uluslararası Jose Carreras Dostları Kan Kanseri Vakfı'nı kurdu. Bu kuruluşlar, bugün akut lösemi konusunda yapılan araştırmalara büyük maddi destek sağlıyor, burslar veriyor. (gunceltip.blogspot.com)

Francisco Goya ve Doktoru Eugenio Arrieta

İspanyol ressam ve gravür sanatçısı F. Goya da doktorunun bir portresini yapmıştı. 1820'de yaptığı Dr. Arrieta'nın Portresi doktoruna duyduğu sevginin ifadesiydi.  

Romantizm akımının önde gelen isimlerinden İspanyol ressam Goya, 1820'de kendini, doktoru Eugenio Arrieta'nın kollarında yarı baygın bir halde resmetmişti. Üstelik portrenin altına da şöyle bir not eklemişti: " Goya 73 yaşında onu tehlikeli bir hastalıktan kurtaran arkadaşı Arrieta'ya bu tablosu ile teşekkürlerini sunuyor." 

Bu not, Katolik kültürde yer alan "ex-voto" resimlerine atıfta bulunuyor. Ex-voto resimler, ilahi bir müdahale ya da doğaüstü güçler yoluyla çözülen felaketler sonunda bir tür adak olarak sunuluyor. Bu geleneğin temel mesajı, felaketten kurtulup hayatta kalabilen kişinin onu kurtarana her zaman minnettar kalacak olması. (medyascope.tv)



Goya- artsandculture.google.com


Vincent Van Gogh ve Doktoru Felix Rey

1888 Noel Arifesi'nin sabahında ağır yaralanan bir adam Hotel Dieu Arles'e getirildi. Nöbetçi doktor Felix Rey'di ve ağır yaralı hasta da Van Gogh'tu. Ünlü ressam ustura ile sol kulağını kesip bir fahişeye götürmüştü. Doktorun yanına getirildiğinde sadece kan kaybından değil gördüğü halüsinasyonlardan da muzdaripti. Bir polis ressamın kopan kulağını doktora verdi ve daha sonra yapılan bir röportajda Dr. Rey'e göre, çalındığı güne kadar ofisinde alkol kavanozunda tutuldu.

On beş gün hastanede kaldıktan sonra evine dönen Vincent, kendisiyle çok ilgilenen doktorun resmini yapmaya başladı. Dr. Rey, portreyi hediye olarak kabul etmesine rağmen, sonraki yıllarda hiç hoşlanmadığını itiraf etmiştir. Aslında doktorun annesi bu tabloyu tavuk kümesindeki bir deliği kapatmak için kullanmıştır. 1901'de, Van Gogh'un izlerini süren ve Arles'e giden, Henri Matisse'in arkadaşı olan sanatçı Charles Camoin'e satılmıştı. Şimdi Moskova'da bulunan Devlet Puşkin Güzel Sanatlar Müzesi'nin koleksiyonundadır. (sanatlaart.com)



Van Gogh - sanatlaart.com

Vincent, sık sık Dr. Rey ile kardeşi Theo'ya mektup yazmıştır. Doktor da Van Gogh'la defalarca ilgilenmişti. Vincent yakındaki Saint-Remy'de iltica başvurusu yapmaya karar verdiğinde, Dr. Rey ona destek vermiş ve geçişi kolaylaştırmıştır. Postacı Roulin ve Protestan Rahip F. Salles ile birlikte, Dr. Felix Rey, ünlü ressamın Arles'te geçirdiği son aylarda  birkaç arkadaşından biriydi. ( sanatlaart.com)

John Bellany ve Doktoru Professor Calne

İskoç ressam John Bellany, karaciğer nakli olmak için hastaneye yattı. Operasyon olacağı günün gecesinde tablosuyla uğraştı. Bir yakının söylediğine göre, "Yoğun bakımdan çıktığı gün, ağrı kesici yerine kağıt kalem istemişti." İyileştiğinde "Bonjour Professor Calne" adlı tablosunu yaparak, tabloda arka planda görülen doktoru ve hemşiresini ölümsüz kıldı. Tabloda Bellany'i hasta yatağında bitkin bir halde görürken, Professor Calne ve ekibini de kapıda onu gözlerken görüyoruz. Bellany'nin başının üstünde "Merhaba Professor Calne" yazısı, elinin altında ise "Hepinize teşekkürler" notu var.

John Bellany, 1991 yılından bu yana organ nakliyle ilgili çok sayıda resim ve heykel yaptı. 



John Bellany - nationalgalleries.org


Frida Kahlo ve Doktoru Leo Eloesser

Hayatının büyük bir bölümünü hastalık ve acılarla geçiren ressam Frida Kahlo, tıbbi danışmanı olarak bilinen tanınmış bir göğüs cerrahı olan Dr. Leo Eloesser'a adanmış iki eser üretti. "Dr. Leo Eloesser'in Portresi" adlı tablosunu 1931'de yaptı. Doktorunun yelkenliye olan tutkusunu bilen Kahlo, doktoru bir yelkenli maketinin yanında resmetmişti.

"Dr. Elosser'e Adanmış Otoportre" adlı 1940 tarihli ikinci tabloda ise Kahlo kendini dikenli bir kolye takmış, yalnız ve melankolik bir halde resmetmişti. Tıpkı Goya gibi Kahlo'da resmin altına bir not düşmüştü; "Bu portremi 1940 yılında dostum ve doktorum Dr. Leo Elosser için tüm kalbimle yaptım. Frida Kahlo." (medyascope.tv)



Frida Kahlo - pivada.com

Edvard Munch ve Doktoru Dr. Jacobsen

Norveçli sanatçı Edvard Munch, 1908'de paranoya, depresyon ve alkolizmle boğuşurken bir psikiyatri kliniğine yatırıldı. Burada geçirdiği sekiz aylık süreçte kendini defalarca Dr. Jacobsen ve asistanı Schacke tarafından elektroterapi görürken resmetti. Bu eskizlerin birinde Munch şöyle bir not düşmüştü: "Profesor Jacobsen, ünlü ressam Munch'a elektroterapi uyguluyor, böylelikle kırılgan zihnine pozitif maskülen güç ve negatif feminen güç veriyor." (medyascope.tv)

Birçok eleştirmene göre Edvard Munch'ın en önemli çalışması kabul edilen "Çığlık" tablosuyla tanıyoruz.


Horace Pippin ve Köy Doktoru (Country Doctor, 1933)

Bir işçi çocuğu olan ressam Horace Pippin, 1933 tarihli Country Doctor (Köy Doktoru) tablosunda, karlı bir gecede hastasına giden cesur bir köy doktorunu tasvir ediyor. Bu tablo Boston'da bulunan bir müzede sergilenmektedir. (medyascope.tv)





Hiç yorum yok:

Yorum Gönder