YÜKSÜK OTU

 

Yaklaşık 20 türü bulunan bir bahçe bitkisi olan "yüksük otu", tıp alanında kullanılan önemli bitkilerden biridir. Yüksük otu, özellikle kalp hastalıkları için çok fazla etkili ilacın bulunmadığı 18. yüzyılın sonlarında kalp yetmezliğinde mucizevi bir etkiye sahip olduğu anlaşılan ve bugün bile kullanılmakta olan bir bitkidir.

1785 yılında William Withering, yüksük otunun bu özelliğini keşfetmeye başlamış ve ardından Yüksük Otunun Önemi ve İlaç Olarak Kullanım Alanları ile Ödemin ve Diğer Birçok Hastalığın Önlenmesi Hakkında Kullanışlı Bilgiler adlı eserler yayınlamıştır. Bu eserlerinde, yüksük otundan elde edilen "digitalis" adlı bir maddenin kalp üstünde harekete geçirici bir etki yaptığına ve kalp yetmezliğinde ortaya çıkan ödemi azalttığına dair bilgiler vermektedir. Hatta William Withering, nefes darlığı ve kalp yetmezliği nedeniyle vücudunda ödem oluşmuş elli yaşındaki bir kadını yüksük otu çayıyla tedaviye başlamış, on gün sonra hastanın ödem şişliği inmiş ve kendini iyi hissetmeye başlamış. 

Günümüzde yüksük otu hem konjestif kalp yetmezliğinde hem de taşikardi tedavisinde kullanılmaktadır. Kuru yüksük otu yaprakları bugün hala satılsa da, bitkinin fazla kullanımı oldukça tehlikeli olabileceğinden doz ayarlaması çok büyük dikkat ve hassasiyet gerektirir. Bugün yüksük otunun kullanıldığı en yaygın ilaç, digoksindir. Bu ilaç mutlaka uzman bir doktor tarafından önerilmeli ve dozları da yine doktor tarafından belirlenmelidir. Aksi halde ilaçtan kaynaklı zehirlenme de olabilir. Hatta ilacın yan etkileri ölüme sebebiyet verebilir. Neyse ki ciddi yüksük otu zehirlenmeleri için özel bir panzehir geliştirilmiştir.

Yüksük otunun etki mekanizmaları oldukça karmaşık ve anlaşılmazdır. Fakat milyonlarca kalp hastasına şifa dağıtmaktadır. Doktora danışılmadan yüksük otu çayı da kullanılmamalıdır; çayın dozu ayarlanmadığı takdirde zehirleyebilir çünkü.

Kaynak: TIBBİ MUCİZELER - Tıp Tarihinden Yaşamı Değiştiren 100 Gelişme -  Dr. Eugene W. Straus, Alex Straus. ABDİCA / domingo.

Fotoğraflar tarafımdan çekilmiştir.