HAYAT AĞACI, ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ'NDE, DEVLETİN KORUYUCU GÜCÜNÜ SİMGELER

Sivas'ta bulunan Gök Medrese ile Divriği Ulu Camisi'nin dış mekanlarında sıklıkla rastlanan "Hayat Ağacı" motifinin Anadolu Selçuklu Devleti için çok özel bir anlam ifade ettiğini biliyor musunuz? 

Anadolu Selçukluları, mimari süslemede hayat ağacı motifini bir tutku ile kullanmışlardır. Evrenin direği, ruhun gökyüzüne çıktığı merdiven, barışın, bereketin, bilimin, hikmetin, kudretin ve sonsuzluğun sembolü, kozmik ağaç gibi soyut anlamlar yüklenmiştir.

Hayat ağacı, devletin koruyucu gücünü sembolize etmesi ile devlet ağacı olarak da nitelendirilmekte, kutsal ağaç, altın ağaç, cennet ağacı gibi adlarla da anılmaktadır. 

Anadolu Selçuklu Devleti'nin koruyucu gücü, Gök Medrese'nin minare kaidelerinde ve büyük eyvanında yer alan üç hayat ağacı ile mermere kazınmıştır.

Not: Gök Medrese; mimarisi, taş bezemeleri ve çinileri ile süsleme sanatlarının birbiriyle bütünleştiği müstesna bir eserdir. Taş, tuğla ve çininin birlikte kullanıldığı plastik süsleme teknikleri dönem özellikleri olarak özetlenebilir.

Dönem Özellikleri: Cephede ve iç mekanda mimari süslemenin, ağır basması, cephede köşe kuleleri, çifte minare, ikinci kat pencereleri, çeşme ögesi, simetrik bir tasarım, taşkın plastik süsleme olarak özetlenebilir.

Divriği Ulu Cami'nin taç kapısı üstünde taşa oyulmuş Hayat Ağacı motifi:

Fotoğraflar tarafımdan çekilmiştir.