KEMANLAR KRALI / KRALLARIN KEMANCISI HALİL DARVAŞ KİMDİR?

Bir kitap okudum ve daha önce adını hiç duymadığım dünyaca ünlü bir müzisyeni tanıdım; iyi ki tanıdım dediğim. Bu müzisyenin adı; Halil Darvaş. Bahsettiğim kitap; Altan Öymen'in hem kendi anıları hem de Türkiye'nin ve dünyanın o dönemlerdeki siyasi panoramasını akıcı bir dille kaleme aldığı sekiz kitaptan oluşan serinin üçüncü kitabı olan "Öfkeli Yıllar"dır. Öfkeli Yıllar, ülkemizdeki ilk iktidar değişikliğinden sonraki yılları anlatıyor; öfke dolu olan...

İlgilenenler için, Altan Öymen'in bu sekiz kitabının adını da vereyim. Eklemeliyim ki, bu serinin üçü hariç diğer beş kitabını okudum ve çok yararlandım. İşte kitaplar:

-Bir Dönem Bir Çocuk

-Değişim Yılları

-Öfkeli Yıllar

-Ve İhtilal

-Umutlar ve İdamlar

-Ve Diğerleri

-01 Adana

-Kayıp Yaz

Şimdi Halil Darvaş kimdir? sorusunu cevaplayabilirim. Adını öğrendikten sonra İnternet'te yaptığım araştırma sonucunda edindiğim bilgileri kısaca yazacağım. Onu tanıyınca ve müziğini dinleyince sizlerin de iyi ki tanıdım diyeceğinizi  düşünüyorum...

Halil Darvaş dünyaca ünlü keman virtüözüdür. Asıl adı Sergey olup Macaristan'da doğmuştur.

Macar Yahudisi Sergey, II. Dünya Savaşı sırasında Macaristan'dan kaçarak Türkiye'ye iltica etti. Kendisine Türk vatandaşlığı verildi. Nüfus cüzdanı İsmet İnönü tarafından imzalanan Darvaş, Halil adını aldı.

Çok değer verdiği kemanının zarar görmemesi için dirsekleri üzerinde saatlerce sürünerek sınırı geçtiği anlatılır. Rosevelt, Churchill ve Mussolini gibi devlet adamlarının huzurunda verdiği sayısız konserden dolayı Amerikan basını kendisinden "Kemanlar kralı", "Kralların kemancısı" olarak söz etmiştir.

Keman virtüözü Halil Darvaş, ilk dönemlerde Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası'nda görev aldı. Daha sonra, buradan ayrılarak Macar müziğini tanıtan programlar yaptı. Darvaş, Ankara'da Baba Karpiç diye bilinen bir Rus'a ait Karpiç lokantasında çalıştı. Masalarda kırmızı gül, Rus havyarı ve kızarmış ekmeğin eksik olmadığı bir lezzet ve zarafet ortamında, Macar rapsodisiyle başlayan, tangolarla devam eden bir müzik ziyafeti verirdi. 

İstanbul ve Ankara'da uzun süre çalışan Darvaş, daha sonra İzmir'e yerleşti ve dönemin İzmir Valisi Kazım Dirik'in kızıyla evlendi. Alsancak'ta yaşayan çiftin evliliği uzun sürmedi ve bir süre sonra ayrıldılar. Ayrılığın nedeni olarak o sırada meydana gelen deprem gösterildi. Herkes deprem olurken eşini ve çocuklarını alıp dışarı çıkarken, yeni evli olmasına rağmen Darvaş, kemanını alıp dışarı çıkar ve eşini evde tek başına bırakır. 

Boşandıktan sonra Marmaris'e yerleşen Darvaş, Marmaris'in dünyaca tanınmasına da vesile oldu. 16 Ağustos 1984'te 72 yaşında kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti. Cenazesi Marmaris'te toprağa verilen Darvaş'ın çok sevdiği  paha biçilemeyen kemanı da Kanada'da yaşayan oğlu Kontrbas sanatçısı Attilla Darvaş'a gönderildi.

Halil Darvaş, Yeşilçam'da çok sayıda filmde kemancı olarak rol aldı. Belki hatırlayanlar olacaktır.

Görsel alıntıdır.