SANATTAN KOPUŞ

İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi önündeki heykel (twitter.com)

Güzel bir dizeyle yüreği kandırmadan, bu müthiş zevki tatmadan ölüp giden ne kadar çok insan var bu dünyada. Hele zenginler ve daha da zenginleşmek için uğraşanlar!

Eğer iyi oturtulmuş bir dizeyle kanatlanıp uçmuyorsan, eğer edebiyatın, müziğin, resmin büyülü evreniyle kendinden geçmiyorsan; onca para pul, iktidar neye yarar ki! Belki sadece sıkıntıdan kurtulmaya...Çünkü sanatsız geçen bir hayat, yavan, anlamsız, tekdüze. Dünya giderek sanattan kopuyor. Türkiye'de durum daha da korkunç. Televizyonun karşısına geçmiş milyonlarca insan, kendilerine sunulan ucuz mavalları yutarak yaşamaya çalışıyor. Oysa her akşam yerel komedi seyrederek vakit öldürenlerin anne babaları müthiş masallar biliyorlardı. Bazen bir türkü mırıldanırlardı. Kök boyayla boyanmış kilimin içe işleyen nakışlarındaki hüneri sezebilirlerdi.

Şimdi varsa yoksa güzel diye sunulan çirkin kadınlar ile kalas gibi erkeklerin arasındaki vıcık vıcık ilişkileri merak edip, yavan, tatsız ve kokuşan bir yaşamın eteğine yapışmak.

Gülten Akın ne demişti: "Ah kimselerin vakti yok durup ince şeyleri anlamaya!" Kimsenin vakti yok! Çünkü herkes hem kendisini hem karşısındakini aşağılayan bir hırgürün coşkusuna kapılmış. Geri kalan zamanda da toplumun yeni kahramanlarını seyrediyor. Daha bir kuşak önce çocukların örnek almaması için uğraşılan, olumsuzluk örneği olarak gösterilen ilkel tipleri!

Bu ortamı yaratanlar niye böyle davranıyorlar bilmiyorum. Neden iyinin yerine kötüyü, erdemin yerine cıvıklığı, namusun yerine namussuzluğu, kalitenin yerine kalitesizliği, merhametin yerine gaddarlığı, gelişmişliğin yerine ilkelliği geçirmeye uğraşıyorlar? Bu topluma bu kadar mı düşman bunlar?

Zülfü Livaneli - Orta Zekalılar Cenneti, (s: 116-117) den birebir alıntıdır.

Bugün 27 Mart Dünya Tiyatrolar Günü. Bu nedenle bir yazı yazmak istedim. Blog yazılarıma göz gezdirince kültür, sanat konularında epeyce yazdığımı fark ettim ve bugün bir değişiklik yapayım istedim. Zülfü Livaneli'nin çok severek okuduğum denemelerinden biri olan "Sanattan Kopuş"  yazısını aktarmaya karar verdim; kitabı satın alamayanlar da yararlansın diye.

Sayfanın başında bulunan heykel, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nin önünde bulunuyormuş. Heykelin ilginç hikayesi, yukarıda adı geçen kitapta yer alıyor(Bir Heykelin Başına Gelenler - s: 125-126). Hikayeyi okuyunca şaşırmadım desem yeridir; güzel ülkemde, "böyle sanatın içine tüküreyim" diyenlerden"bu heykel açık saçık, insanları tahrik ediyor" diyenlere, dahası "plastik sanatları" günah olarak nitelendirenlere varan bir toplumsal yelpazenin olduğunun farkındalığından olsa gerek.

Heykelin başına gelenler, amiyane bir tabirle, "pişmiş tavuğun başına gelmemiş." Merak edenler için kısaca aktarayım, detaylar için ise Livaneli'nin kitabını alıp okumalısınız:

"İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nin girişinde bulunan ve 1983'te İran rejiminden kaçan bir heykeltraş tarafından yapılan 'Düşünen adam' heykelinin adı, bir sağa, bir sola çekilmesinden dolayı 'Karl Humeyni' olarak kaldı. Bir yarışmada ödül bile kazanan heykelin başına gelenleri duyan heykeltraş Ahad Hüseyni, yaşadığı Paris'ten okul yönetimine bir mektup göndererek, UNESCO'nun düşüncelerini benimsemekte ve bu doğrultuda çalışmakta olduğunu söyledi.

1983'te kurulan fakültenin dekanı olan Vakur Varsan'a, okul inşaatında çalışan işçiler, 'Okulun kapısında zavallı bir adam yatıyor. Okulda kalsa olur mu?' dediler. Bunun üzerine kapıda yatan adamı odasına çağıran Dekan Varsan, bu kişinin İran'daki siyasal karışıklıktan kaçan ünlü heykeltraş Ahad Hüseyni olduğunu öğrendi. Hüseyni kendisini okulda ağırlayan dekana minnettarlığını ifade etmek için bir heykel yapmak istediğini söyledi ve 1983 yılında heykeli tamamladı. Heykel bir süre sonra değişik adlar almaya başladı. Sağcılar, heykeli bir solcunun yaptığını ileri sürerek, Karl Marx'tan esinlendiğini savundu ve adını Karl koydu. Solcular ise heykeli sağcı birinin Humeyni'den esinlenerek yaptığını düşündü. 1990'lı yıllara gelindiğinde ise ağabey ve ablalarının taktıkları isimleri birleştiren öğrenciler hem sağı hem de solu temsil ettiğini düşünerek heykelin adını 'Karl Humeyni' koydu."

(milliyet.com.tr - Elvan Ezber - İstanbul)