HACI BEKTAŞ VELİ

"Dili, dini, rengi ne olursa olsun; iyiler iyidir."

Düşünüyorum da; değerlerimizi ayrıştırdık, böldük, parçaladık ve nihayetinde onları yitirmeye başladık. Böylece barış içinde yaşamanın sevincini de unuttuk. Sorabilirsiniz "değer" dediğiniz nedir ki, kaybolduğunda barış' ı yok edebilsin?  Değer; bir toplumda benimsenmiş ve yaşatılmakta olan her türlü duyuş, düşünüş, davranış, kural ve kıymettir. Tüm bunların toplamı bir toplumun kültürünü oluşturur, ki her bir toplumun kendine özgü değerleri olduğundan farklı kültürleri de olması kaçınılmazdır. Toplumların  kendiliğinin ayırt edici özelliği işte budur, yani kültürleridir.

Anadolu kültürünün  farklılıkları, aslında bizim zenginliğimizdir. Ve kültür yaşadıkça, yaşatıldıkça bu zenginliklerimiz  kaybolmaz. Belki, değerler "çağın ruhu" na göre değişebilir, dönüşebilir ama aslı kendini korur. Çünkü bizi biz yapan ögelerden biridir, değerlerimiz. İşte Anadolu kültürünün kıymetlerinden biri olan Hacı Bektaş Veli' yi ve düşüncelerini yazmak istememin nedeni ayrıştırılan değerlerden biri olması ve toplumumuzun en azından bir kısmı tarafından ya tanınmıyor  ya da yanlış tanınıyor olmasındandır. Yıllar önce Nevşehir' in Hacı Bektaş İlçesi' nde bulunan türbesini ziyaret ettiğimde türbenin giriş kapısında yazan sözlerini okuduğum zaman düşünce ve sözleriyle çağını aşan Hacı Bektaş Veli' ye hayran oldum. Kapıda yazan  "Kadınları okutunuz." sözü (13. yüzyılda söylediği düşünülürse) hayranlığımı bir kat daha artırdı.

"Sevgi, muhabbet kaynar yanan ocağımızda

Bülbüller şevke gelir, gül açar bağımızda

Hırslar, kinler yok olur aşkla meydanımızda

Aslanlarla , ceylanlar dosttur kucağımızda"

diyen Hacı Bektaş Veli XIII. yüzyılda yetişmiş ünlü bir düşünür ve gönül adamıdır.

Horasan' ın Nişabur kentinde doğmuştur. Annesi Hatem Hatun, babası Seyyit İbrahim Sani' dir. Ve her ikisi de Türk soyundandır.

"Hacı Bektaş Veli' nin çeşitli kaynaklarda doğum ve ölüm tarihleri değişik gösterilmektedir. Bazı kaynaklarda doğumu 1242, Anadolu' ya gelişi 1270-1280 yılları arası, ölümü ise 1337 olarak, bazı kaynaklarda ise doğumu 1209, ölümü 1271 olarak yazılmaktadır.

Akılcılığa ve bilime inanan Hacı Bektaş Veli dürüst kişiliğe sahiptir. İlk eğitim ve öğrenimini Türkistan Piri Hoca Ahmet Yesevi kültür ocağından alarak, çok sayıda bilim adamının yetiştiği Horasan' da engin bir bilgi birikimine ve geniş bir dünya görüşüne sahip olmuştur.

Hacı Bektaş Veli' nin Anadolu' ya gelişi, Anadolu Selçuklu Devleti' nin siyasi, ekonomik ve kültürel düzenin bozulduğu, yönetimde bölünmelerin ortaya çıktığı bir devreye rastlamaktadır. 

Hacı Bektaş Veli Kırşehir yöresindeki Suluca Karahöyük' e (Hacımköy) yerleşmiş, Orta Anadolu' yu dolaştıktan sonra Anadolu kültürünü, Anadolu insanının gelenek ve göreneklerini özümseyerek yeni bir bilim ve öğreti merkezi kurmuştur.

Burada çok sayıda öğrenci de yetiştiren ve yeniçeri ocağının da piri olarak bilinen Hacı Bektaş Veli Anadolu birliğinin sağlanmasına yardımcı olmuştur. Hacı Bektaş Veli, Türk dili ve kültürünün yabancı etkilerden ve her türlü yozlaşmalardan korunması çabalarını ömrü boyunca sürdürmüştür. Ortaya koymuş olduğu birleştirici ve yükseltici öğreti her türlü bağnazlıktan uzak, çağa uyan ilkeler haline gelmiştir. Hacı Bektaş Veli ibadet ve günlük yaşamda kadını erkeğin yanına almıştır. Güzel sanatlara sevecenlikle bakmış. Dergahta öğretisini yaşama geçirmiştir.

Makalat, Kitabu'-l Fevaid, Hacı Bektaş' ın Şathiyyesi ve Besmele Tesviri isimli eserlerinin olduğu bilinmektedir. Hacı Bektaş Veli' nin hayatı ve kerametlerini anlatan "Velayetname" önemli bir eserdir."

( www.hacibektas.bel.tr)

Hacı Bektaş Veli' den Altın Sözler

* Ara. bul.

*İncinsen de, incitme.

*Kadınları okutunuz.

*Murada ermek sabır iledir.

*Araştırma açık bir sınavdır.

*Eline, diline, beline sahip ol.

*Her ne ararsan, kendinde ara.

*Arifler hem arıdır, hem arıtıcı.

*Bir olalım, iri olalım, diri olalım.

*Marifet ehlinin ilk makamı edeptir.

*İnsanın cemali, sözünün güzelliğidir.

*Hiçbir milleti ve insanı ayıplamayınız.

*Nefsine ağır geleni kimseye tatbik etme.

*İlimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır.

*Düşünce karanlığına ışık tutanlara ne mutlu.

*Nebiler, veliler insanlığa Tanrı' nın hediyesidir.

*Düşmanınızın dahi insan olduğunu unutmayınız.

Dip Not: "Çağın ruhu" deyimi Amin Maalouf' un "Doğu' dan Uzakta" romanında geçmektedir. Ve beğendiğim için kullandım.