MAYMUNLARI İDAM ETTİREN PADİŞAH

Kanuni Sultan Süleyman'ın torunu, II. Selim'in oğlu olan Sultan Murat, III. Murat olarak 1574 yılında yirmi sekiz yaşındayken tahta çıktı. 1595'e kadar yirmi bir yıl padişahlık yapan III. Murat döneminde, hiç unutulmayan ve dedikodulara yol açan gülünç bir olay meydana geldi; maymunlar idam edildi. Komik ama gerçek!

O dönmede, korsan kadırgalarında maymun beslendiği anlatılır. Kadırganın direklerine tırmanan maymunlar, açık denizlerde, ufuklarda bir tekne göründüğü zaman çırpınarak bağırırlarmış. Maymunların bu bağırışlarıyla kaptanları uyarmış olurlarmış. Kaptanlar da tayfaları toplayarak savaş hazırlıklarına girişirlermiş. Maymunlar sayesinde düşman bir gemiye hazırlıksız yakalanmazlarmış. Bu nedenle kaptanlar maymunları severmiş, kadırgalarında bir iki maymun olmasını isterlermiş.

İyi de kaptanlar maymunları nereden bulacaklardı? Akdeniz kıyılarında maymun bulunmaz. Maymunlar ancak Afrika'nın tropikal bölgelerinden ve Hindistan'dan getirilirmiş. Teknelerin yolu da oralara hiç düşmezmiş.

O dönemde İstanbul'da Galata ve Azapkapı çarşılarında kafesler içinde maymun satışları oldukça yoğunmuş. Korsanlar maymunları buradan satın alırlarmış. Ama bu çarşı ve pazarlarda, maymunların cinsel organlarını sarkıta sarkıta dolaşmaları tutucu çevrelerde rahatsızlık yaratmış. Hani bu hayvandır dememişler. Ünlü bir hoca da ailelerin duyduğu bu rahatsızlığı ve tepkileri Padişah III. Murat'a iletmiş. Padişah da genel ahlakın korunması için maymun satışlarının yasaklanmasını ve kafeslerdeki maymunların da yok edilmesi için ferman çıkarmış.

Maymun satan dükkanlar kapatılmış ve bu ahlak düşmanı maymunların da boyunlarına ip geçirilmiş ve her biri Haliç kıyılarındaki ağaçlara asılmış. Maymunlar ağaçların dallarında çırpına çırpına can vermişler. (1)

Başka bir kaynakta padişaha halkın maymunlardan rahatsızlığını ileten ünlü hocanın adının Abdülkerim Efendi olduğu yazılır. Maymunların idamından sonra da bu hocaya "maymunkeş" lakabı verilir. Tarihçiler, Maymunkeş Abdülkerim Efendi öldüğünde birçok hayvansever İstanbullu'nun kutlamalar yaptığından bahseder. Yine tarihçiler, maymunların idam edildiği günü "İstanbul'da dalında maymun sallanmayan tek bir ağaç kalmadı" diye anlatır. (2)

Kaynaklar:

(1) Hıfzı Topuz, Şanlı Kanlı Yıllar-Osmanlı'da III. Murat ve III. Mehmet Dönemi. Remzi Kitabevi, 3. Basım, (s: 124-125)

(2) Reşat Ekrem Koçu, Tarihimizde Garip Vakalar. DK.

Görsel: Tarih Tarih Facebook topluluk sayfasından alındı.