NAZIM HİKMET'İN PEK BİLİNMEYEN YÖNLERİ VE İLK KEZ GÜN YÜZÜNE ÇIKAN  FOTOĞRAFLARI

Nazım Hikmet'in şiirleri çok bilinse de, şairliğinin ünü dünyaya yayılsa da O'nun senaristliği ve oyun yazarlığı pek bilinmez. Oysa yasaklı olduğu yıllarda değişik müstear adlarla tiyatro oyunları ve film senaryoları yazmıştır. Hapiste kaldığı on iki yıl boyunca Nazım Hikmet sadece şiirler ve yazılar yazmamış, resimler ve desenler de çizmişti. Hatta bu resimlerini, Bedri Rahmi Eyüboğlu ve Abidin Dino'ya göndermiş, fikirlerini almak istemişti. İki ressamdan da ses çıkmayınca Nazım, dostlarına şöyle demişti: "Anlaşılan biz ellisinden sonra ressamlar loncasına çırak bile olamayacağız." 

Genel afla hapisten çıktıktan sonra gittiği Batum'da tanıştığı Hikmet Bey'in kız kardeşi Leman Hanım'ın resmini çizdiği defterindeki resmi gören Şevket Süreyya Aydemir, resimdeki kıza tutulur. Bunun üzerine Nazım, Leman Hanım'ı Şevket Süreyya ile tanıştırır ve evlenirler. Demek ki iyi resim çiziyormuş. :) *

1942 yılında gösterime giren, "Kıskanç" filminin senaryosunu Nazım Hikmet yazmıştı. Filmin yönetmeni ve başrol oyuncusu Muhsin Ertuğrul ve Cahide Sonku'ydu.

Cahide Sonku'nun oynadığı ikinci film "Unutulan Adam"dır, ki senaryosunu yine Nazım Hikmet yazmıştır. Şairle de tanışan Cahide Sonku, bir anısını şöyle anlatmıştı: "Muhsin Hoca o filmde beni oynatmak istemedi. Nazım Hikmet Muhsin Bey'e kızdı. O rolü beni düşünerek yazdığını, olmayacaksa senaryosunun iadesini istedi. O filmde hoca beni pek de istemeyerek oynattı." **

Nazım Hikmet'in Yazdığı Senaryolar

Nazım Hikmet Cici Berber, Fena Yol, Karım Beni Aldatırsa, Naşit Dolandırıcı, Söz Bir Allah Bir, Düğün Gecesi, Aysel Bataklı Damın Kızı, Leblebici Horhor Ağa, Milyon Avcıları, Güneşe Doğru, Tosun Paşa, Şehvet Kurbanı, Kıskanç isimli filmlerin senaryolarını Mümtaz Osman müstear adıyla yazdı. Kahveci Güzeli'nde M. İhsan, Kızılırmak Karakoyun'da Ercüment Er ismini kullandı. Barbaros Hayrettin Paşa, Lale Devri, Balıkçı Güzeli isimli filmlere ise İhsan Koza imzasını attı. ***

On iki yıl hapis yattıktan sonra Demokrat Parti'nin 1950 seçimlerini kazanmasına binaen ilan ettiği genel afla cezaevinden çıkan Nazım Hikmet, özgürlüğünün tadını çıkaramadan başına çorap örüleceği haberini Cahide Sonku'dan alır. Cahide Sonku bu anısını yakın arkadaşı, opera sanatçısı Semiha Berksoy'a anlatmış. Yıllar sonra Semiha Hanımın kızı Zeliha Berksoy da  bu anıyı paylaşmış. Ayrıca Nazım Hikmet, Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim isimli kitabında, biraz şifreli olarak bu olaydan söz etmiş.

Olay kısaca şöyle: O sıralar Demokrat Parti'nin ağır toplarından İhsan Doruk'la evli olan Cahide Sonku, Ayaspaşa'da bulunan büyük apartman dairesinde, parti kodamanlarıyla yaptığı toplantı sonrasında kocasından Nazım'la ilgili son derece gizli bir bilgi alır; Nazım Hikmet askere alınacak, Sivas Zara'ya taş kırmaya gönderilecekmiş. Orada da başına kim bilir ne getireceklermiş. İşte bu gizli bilgiyi ertesi gün Nazım Hikmet'e ulaştıran Cahide Sonku, Nazım'ın yurtdışına kaçışına vesile olarak belki de hayatını kurtarmıştı.

Nazım yurtdışında yaşadığı sürede şiirlerini ve tiyatro oyunlarını yazmaya devam etmişti. Hatta Nazım Hikmet'in Çekya'nın başkenti Prag'da 1956 yılında çekilmiş fotoğrafları, Prag Ulusal Tiyatro Arşivleri'nde ortaya çıkmıştı. Nazım Hikmet'in 1956-1958 yılları arasında kaldığı Prag'da kendisinin yazıp yönettiği tiyatro oyunlarından Podivin (Enayi) oyununun provaları ve gala gecesi sırasında çekilmiş fotoğraflar ile dönemin Çekoslovakya'sında sergilenen tüm oyunları ile ilgili çıkmış gazete haberleri, oyun kitapçıkları ve diğer bazı belgeler bulunuyor. ****

Nazım Hikmet'in bilinmeyen fotoğrafları yıllar sonra Çekya'da gün yüzüne çıktı haberini okumak için linki tıklayınız: https://www.ntv.com.tr/galeri/sanat/nazim-hikmetin-bilinmeyen-fotograflari-yillar-sonra-cekyada-gun-yuzune-cikti,5CnPlVgS-kyeAh-H8l3FgQ/PhuOyTcP_UiQut2CIASlDA

Yararlandığım Kaynaklar:

* Hıfzı Topuz, Hava Kurşun Gibi Ağır-Nazım Hikmet'in Romanı. Remzi Kitabevi.

** ve *** Osman Balcıgil, Bir Cahide Sonku'nun Romanı-KIZIL ÇENGİ. Destek Yayınları.

**** ntv.com.tr

Görsel: Yukarıda verilen linkteki yazıdan alınmıştır.