DOĞADAKİ MUCİZE; HUŞ AĞACI

19 Mayıs 2021 günü, Moskova Ormanı'na gittim. Üç yıl önce Moskova gezisinde  gördüğüm, uçsuz bucaksız huş ağacı ormanlarının güzelliğine hayran kalmıştım. Ankara'da bulunan Moskova Ormanı'na giden yolun iki tarafı da ağaçların gövdelerinde oluşan gözleriyle adeta "biri bizi gözetliyor" gibi hissettiren güzelim huş ağaçlarıyla çevrili. Ağaçlı yolda yürümenin ise tam zamanı. Yemyeşil yaprakları ve kendine özgü çiçeklerini görmenin de.

Doğadaki mucize huş ağacını tanımak ister misiniz?

Türkçe'de huş, akhuş, salkım huşu, düzük, salkımkuğu isimleriyle bilinir. İngilizcede "birch", Almancada "birken", Fransızcada "bouleau" olarak isimlendirilir.

Latince cins adı Betula olan huş ağacının ülkemizde 5 türü bulunur; bir türü endemiktir.Dünyada 50 türü yayılış gösterir. Vatanı Türkiye, Avrupa, Sibirya, Kafkaslar ve İran'ın kuzeyidir. Ömrü 100-200 yıl kadardır. Önceleri Türkler'in totemi sayılmıştır. Thor'un kutsal ağaçlarından birisidir. İnce dalları kötü ruhları kovalamak için kullanılmıştır. Rusya'da nazara karşı korunmak için kullanılmıştır.

Odunu esnek ve sağlam olduğundan uçak pervanesi yapımında kullanılmıştır. Mobilyacılıkta, ayakkabıcılıkta, ısı değeri yüksek yakıt ve tıbbi kömür (Carbo medicinalis) elde edilmesinde kullanılır. Yapraklarından şap mordanıyla yeşil, kremtartar mordanıyla sarı renk elde edilir. Yurtdışında yaprakları fermente edilerek alkollü bira yapımında kullanılır. Kozmetikte saç müstahzarlarının terkibine girer. Kabukları deri sepilemede kullanılır. Huş ağaçlarının bulunduğu yerler, arıcılıkta tercih edilen alanlardandır.

Avrupa'da yaygın olarak kullanılan tıbbi bitkilerden olan huş Anadolumuzda yeterince tanınmamakta ve değerlendirilmemektedir. Ülkemizde İç Anadolu Bölgesi ve Doğu Anadolu Bölgesi ile Doğu Karadeniz Bölgesi'nin yüksek kesimlerinde huş (Betula ssp.) türleri doğal olarak yetişmektedir. Ilıman ve soğuk iklim kuşaklarında yetişir. Soğuklardan etkilenmez.

Ülkemizde 263 hektar huş ormanı bulunmaktadır. Park ve bahçelerde de peyzaj amaçlı yetiştirilmektedir.

Kaynak: nazimtanrikulu.com

Fotoğrafların tümü tarafımdan çekilmiştir.