YENİ SÖMÜRGECİLİK AÇISINDAN GIDA EMPERYALİZMİ

(Zeytinyağlı Yiyemem Aman Türküsü' nün Öyküsü)

Bursa yöresine ait bu türkü, 2 Kasım 1954 tarihinde İhsan Kaplayan' dan kaynak gösterilerek Muzaffer Sarısözen tarafından derlenmiştir. Bu güzel türkünün  acı gerçeği pek bilinmez; neşeli havasıyla oynanır, zıplanır düğünlerde, eğlence yerlerinde. Benim de çok sevdiğim bir türküdür. Oysa bu türkü,  Marshall Yardımı' nın bir parçası olarak hazırlatılmış ısmarlama bir türküdür, ki plan birazda bu türkünün popülaritesi sayesinde başarılı olmuştur güzel  ülkemde. Yeni ve orta jenerasyon bilmez sanırım Marshall Planını. O nedenle kısaca bahsetmeliyim bu plandan ve yardım adı altında yapılan "Gıda Emperyalizmi" nin maskeli yüzünden. Maskenin altındakileri görmek için maskeyi düşürmek gerek. Bunu da ancak okuyarak, araştırarak yapabiliriz değil mi?

Marshall Planı II. Dünya Savaşı sonrasında 1947 yılında önerilen ve 1948 - 1951 yılları arasında yürürlüğe konan ABD kaynaklı bir ekonomik yardım paketidir. Aralarında Türkiye' nin de bulunduğu 16 ülke, bu plan uyarınca ABD' den ekonomik kalkınma yardımı almıştır.

Şimdi diyeceksiniz ki, ne güzel bir yardım, ne var bunda? Görünüşte öyle ama dedim ya maskenin altındakini görmediğimiz sürece. Şimdi de maskenin altındakilere bakalım isterseniz. ABD, geçmişten beri dünyanın en büyük mısır üretici ülkesidir. ABD birikmiş olan mısır dağlarını eritmenin bir yolu olarak mısırözü yağı ihracatını keşfetmiştir. Marshall yardımının koşullarından biri Türkiye' nin ABD' den mısırözü yağı almasıdır. Yine aynı dönemde yüzbinlerce zeytin ağacı sökülerek bir katliam yapılır. Kalan zeytin ağaçlarından elde edilen zeytinyağının büyük bölümü ABD tarafından Dolar karşılığı alınır ve mısırözü yağı TL karşılığı satılır. Buna koşul olarak Türkiye' de ilk margarin fabrikası kurulur. Türk insanı zeytinyağından soğutularak mısırözü yağına ve margarine alıştırılır. Bu amaçla zeytinyağı "ısınırsa kanser yapar" gibi yalanlar uydurmaktan geri kalınmaz. Halbuki zeytinyağı halk arasındaki deyişiyle dumanlaşma derecesi en yüksek (en zor yanan) sıvı yağlardan biridir.

Bununla da kalınmaz, kötülemek için tıpkı bugün yapılan halkla ilişkiler endüstrisi çalışmaları gibi "Zeytinyağlı yiyemem aman, basmadan fistan giyemem aman..." diye türkü sipariş edilir ve ülkenin en popüler türküsü yapılır. 

Katı yağ/margarine mahkûm edilen halk, 20-30 yılda, bir kaşık yağa bile muhtaç hale getirilir. Basma giyen kadınlar, plastik giysilerle tanıştırılır.

Kaynak: Osman Nuri Koçtürk - Yeni Sömürgecilik Açısından Gıda Emperyalizmi (Ziraat Mühendisleri Odası Yeniden Basım, Ekim 2009)

HALLSTATT :  ÇİNLİLERİN KOPYASINI YAPTIKLARI BİR MASAL KÖYÜ

by...........Discover Austria

Bir ülkeyi sadece başkentini gezerek tanıyamazsınız. Çünkü adı üstünde "başkent". Ülke buradan yönetildiğine göre, ele güne karşı bakımlı, iyi görünümlü, temiz olmak zorunda. Başkent bir ülkenin bir nevi  "misafir odasıdır" benim düşünceme göre. İşte böyle düşünerek Avusturya'yı daha iyi tanıyabilmek adına düştüm yollara. Varacağım yer adı dillerden düşmeyen küçücük bir köyolan Hallstatt'tı.

Viyana' nın serin ama yumuşak havasını içime çekerek erkenden Westbahn'a gittim. Yolculuğumu trenle yapacaktım ve burada trenler dakik hareket ettiğinden kaçırmamam gerekti. Westbahn özel bir şirkete ait olduğundan trenin içi gayet lüks ve temizdi. Aslında  hızlı olması nedeniyle tercih etmiştim ama rahat olması da işime geldi. Çünkü  ilk durak Salzburg ' du ve Viyana-Salzburg arası hızlı trenle 2,5 saat sürüyordu. Süreleri yazmamın nedeni; seyahat bloglarından okuduğum süreleri hesaplayarak yola çıktım, ne yazık ki doğru süreler verilmediğinden  dönüşte trenleri hep kaçırdım. Ve Avrupa' da son dakika biletlerinin  oldukça pahalı olduğunu biliyordum. 2,5 saat sonra Salzburg Merkez Tren İstasyonundaydım. Buradan Attnang-Puchheim' a giden trene bindim. Bu tren devlet treniydi. Her yerde olduğu gibi devlete ait olan şeyler nasılsa öyleydi. Avrupa' da olması bu durumu değiştirmiyordu. Tren hareket etmeden önce yolcu profilini incelemeye başladım. Tren Bavyera' ya gidiyordu ve Bavyera denilince aklıma ilk gelenler  sayısız pitoresk köyler, tarım ve hayvancılıktı. Dolayısıyla burada yaşayan çiftçileri gözlemle şansım da olacaktı, en azından trendekileri. Yanılmadım; kılık, kıyafet, hal ve tavırlarından hemen tanıyorsunuz onları. Dikkatimi çeken ise ayaklarındaki trekking botlarıydı. Salzburg-Attnang-Puchheim arası Bir saat kırk dakika sürdü. Salzburg' dan ayrılıp Bavyera' ya doğru yol aldıkça manzaranın güzelliği karşısında adeta büyülendim. Trenin bir sağına bir soluna koşturup fotoğraf çekmeye çalışıyordum. Hava günlük güneşlikti ve her yer pırıl pırıl gözüküyordu. Tren ilerledikçe ve Alp Dağları görünmeye başladığında  manzara bana çok tanıdık geldi. Sanki Ayder Yaylası' na gidiyordum. Ahşap köy evleri bile Doğu Karadeniz' in geleneksel mimarisini andırıyordu. Avusturya Alpleri ülkede batıdan doğuya doğru üç sıra halinde uzanırlar. Tren doğal olarak iki sıra halinde uzanan dağların arasından yol alıyordu. Karadeniz yaylalarından farklı olarak burada dağlar arasında bulunan düzlüklerin geniş olmasıydı. Bu nedenle yerleşim bu düzlüklerde yapılmış. Doğu Karadeniz' de ise düz bir yer bulmak mümkün olmadığından dağ yamaçlarına kondurulmuştur evler genellikle. Orta Avrupa' da ben,  bulutların çok güzel ve farklı kombinasyonlar yaptığını gördüm. Sanki gökyüzü daha mavi, bulutlar daha beyazdı. Bir de çayırların yeşiliyle ağaçların yeşilini ekleyince buna, manzarayı seyretmek doyumsuz diyebilirim. Yol boyunca kendimi rüyada gibi hissettim, uyanınca bitecek bir rüya. Bu bölge Avusturya' nın göller bölgesi olarak anıldığından yol boyunca gördüğüm göllerin güzelliğini de eklemeliyim. Göl, dağ ve yelkenlilerin oluşturduğu manzarayı hayal edin yalnızca. Hayali bile huzur dolduruyor insanın içine değil mi?
İşte trenden çektiğim kareler:

Tren yavaş olduğu ve ara istasyonlarda durduğu için bir buçuk saati aşkın bir süre sonra Atnang-Pucheim' e vardık ve Hallstatt' a gitmek için Stainach- Irdining yönüne giden trene bindik. Harika manzaraları seyrede seyrede 1,5 saat süren yolculuktan sonra Hallstatt göründü. Ama bir sürpriz de bizi bekliyordu; günlük güneşlik hava istasyona vardığımızda yağmura dönüştü. Alp Dağları' nın ortasında masmavi bir göl. Dağ havası kendini gösterdi ve soğuğu hissettirmeye başladı. Olsun, manzara her şeye değerdi. Alpler genellikle kayak yapmak isteyenlerce tercih edildiğinden nedense hayalimde hep çıplak dağlar vardı ve yol boyunca dağların bütünüyle ormanlarla kaplı olduğunu (hem de devasa boylarıyla ladin ormanı) gördüğümde şaşırdım. Orman üst  sınırının bu kadar yüksek olduğunu tahmin etmiyordum. Biliyordum ki, ormanların yetişebildiği en yüksek sınır olan bu sınır, yükselti, enlem, bakı ve hakim rüzgar gibi faktörlere bağlı olarak her yerde farklılık gösterir.Ve burada dağlar yemyeşil...(Avusturya' nın %47'si ormanlarla kaplı ve doğayı çok iyi koruyorlar.)

Tren istasyonundan köye motorla 5 dakikada vardık. Motordan uzaktaki köy harika görünüyordu. Daha köye adımımı atar atmaz bir masalın içine daldım sanki. Ben o anda bir masal kahramanıydım ama hangisi? Cevap vermeyeyim. En iyisi köy hakkında bilgi vermekle yetineyim.
Hallstatt, Avusturya' nın Yukarı" Avusturya bölümünde bulunan Hallstatter Gölü' nün güney-batı kıyısında  yer alan şirin mi şirin bir köy. Köy öylesine güzel ki, Çinliler dayanamayıp Hallstat' ın kopyasını kendi ülkelerinde inşa etmişler. İşte bu nedenle Hallstatt'ı  benzersiz kılan da dünyada tamamı kopya edilmiş ilk ve tek yerleşim yeri olması. (Çinlilerin taklitteki başarıları malum. Beni düşündüren Avusturyalıların bu kopyalama-köy ile ilgili ne yaptıkları, hukuki bir yola başvurup vurmadıkları oldu.) Orijinal Hallstatt köyünün her detayı, Guangdong Eyaleti' nin Huizhou şehri yakınlarında bire bir kopyalanmış ve 2012 yılında sahte Hallstatt ziyaretçilere açılmış. Sanırım bu durum,  Hallstatt' taki  ziyaretçilerin üçte ikisinin Uzak Doğu' lu olmasını açıklıyor. Yani anlayacağınız köy küçük ama adı çok büyük.:) 

2001 yılında gerçekleştirilen nüfus sayımına göre köyün nüfusu 946' ymış. Tarihi, kültürel ve doğal güzellikleri harmanlayan Hallstatt, UNESCO Dünya Kültürel Mirası Listesi' nde yer alıyor. Hallstatt, tarih öncesi çağlardan beri süre gelen tuz üretimi ile Dünya tarihinin en eski tuz madenine sahip bir köy . Dünyanın bilinen ilk tuz madeni olmasının yanı sıra, "dünyadaki ilk boru hattı" da Hallstatt' ta inşa edilmiş. 1595 yılında 13.000 ağaç oyularak inşa edilen bu boru hattı aracılığıyla, çıkarılan tuz 40 kilometre uzaklıktaki Ebensee' ye aktarılmış. Köy meydanının yukarısından hareket eden finikülerle dağa çıkıp tuz madeni gezilebiliyor. Ben, dağ havasını soluyarak göl kenarındaki bir kafede manzaranın tadını çıkarmayı tercih ettim. Köyde tuz taşıyan işçi heykeli de var. Ayrıca Kültür Mirası Müzesi görülmesi gereken yerlerden biri. Hallstatt' ın 7000 yıllık tarihini sergileyen müzede bölgeyle ilgili geniş bilgi edinebilirsiniz. Hallstatt, M.Ö. 12. yüzyıldan, M.Ö. 6-8. yüzyıllara kadar neredeyse bütün Avrupa' yı etkisi altına alan Kelt (Celt) kültürüne de adını veriyor. Hallstatt Kültürü olarak adı geçen bu kültür, Batı ve Doğu Hallstatt alanları olarak adlandırılan farklı coğrafi bölgelere ayrılıyor. ( Bu bölge, neredeyse bugünkü Avrupa Birliği sınırlarını kapsıyor.) Müzede yer alan Hallstatt' taki en eski arkeolojik buluntulardan biri  ise, Keltlere ait olduğu tahmin edilen ve M.Ö. 5500 tarihine kadar ulaşan bir ayakkabı.

Market Square (Market Meydanı), köyün ortasında bulunmakta ve tarihi 14. yüzyıla dayanmakta. Meydanın tam ortasında Holy Trinity (Baba, Oğul, Kutsal Ruh) Sütunu bulunmakta ve meydanın çevresi cafe, restoran, hediyelik eşya satan mağazalar ve birkaç otel ile çevrili. Meydandan yukarıya baktığınızda yükseklerde adeta ormanla bütünleşmiş rengarenk köy evlerinden gözlerinizi alamıyorsunuz. Japonlar kıskanmasın ama evlerin balkonlarındaki çiçek düzenlemeleri de takdire şayan doğrusu.

Hallstatt fotoğraflarının belirgin simgesi olan Hallstatt Protestan Kilisesi' nin yapımı 18. yüzyıla dayanıyor ve yapımı 5 yıl sürmüş. Benim gezip görmeyi istemediğim tek yer Beinhaus denilen "Kemik Evi" oldu. Adı bile insana korku salıyor. Hallstatt' ın doğası dağ ve orman örtüsünden ibaret olduğundan toprak sınırlı. Öyleki ölüleri gömecek yer bulmak bile sorun olunca ölüler geçici olarak gömülmeye başlanmış. 10-15 yıl sonra kemikler mezardan çıkarılıyor, kafataslarına ölen kişinin adı, mesleği, ölüm tarihi yazılarak özel bir biçimde dekore ediliyor ve bu Kemik Evi' nde sergileniyormuş. Onların yerlerine de ölenler gömülüyormuş. Aldığım bilgiye göre, Katolik Kilisesi ölülerin yakılmasını onayladıktan sonra bu uygulamaya son verilmiş. Şimdi anlayabildiniz mi Kemik Evi' ni gezmeme nedenimi. 

Köyün tamamını bir-bir buçuk saatte gezebiliyorsunuz. Ondan sonra keyfinize göre ya göl kenarındaki cafelerden birinde manzara eşliğinde kahvenizi yudumlayabilir, ya elektrikli botlarla göl turu yapabilir, ya da köyün üst kısmına tırmanıp yukarıdan muhteşem manzarayı seyrederken aynı zamanda  güzel kareler yakalayabilirsiniz. İsterseniz de gölde yüzen  kuğuları ve ördekleri besleyebilirsiniz.

Avusturyalılar doğayı koruma konusunda son derece hassaslar ve doğaya müdahale etmiyorlar, doğayı kendi haline bırakıyorlar. Araştırmama göre, Avusturya, Avrupa' da doğasını en iyi  koruyan  ülkelerin başında geliyor. Ülkenin toplam alanının %24' ü doğal koruma altında.  Böyle olunca da turizm, özellikle dağ ve doğa turizmi çok gelişmiş. Alplerin 2150 metreye kadar olan yükseklerinde mevcut olan ormanların büyük bir kısmının özel şahıslara ait olduğunu öğrendiğimde ormanlarımızı koruyabilmek için bizde mi böyle yapsak diye düşünmedim değil.

Güzel olan her şeyin bir sonu vardır, zaman çok çabuk geçmişti. Gök gürültülü sağnak yağış şiddetlenmişti, dağlara sis çökmüştü ve akşam olmuştu. Gönlüm hiç istemese de Hallstatt' tan ayrılma vakti gelmişti. Motora binip tren istasyonuna vardık. İstasyonda treni beklerken, buraya kim bilir bir daha ne zaman gelirim diyerek gelen trene atlayıp son durağa gitmeye karar verdim. Son durak; Stainach-Irdining' ti. Bir saate yakın bir süre sonunda istasyonda indiğimde, çevrede in- cin top oynuyordu. Şöyle bir gezineyim derken, elimi atsam yakalayacakmışım kadar yakın bir mesafede duran, üzeri karlar ve buzlarla kaplı kocaman bir dağ kütlesi karşımda duruyordu ve dağ çıplaktı. Yağmurun şiddeti ve akşamın alaca  karanlığının etkisiyle olsa gerek biraz ürktüm. Trenin hareketine daha iki saat vardı ve hava çok soğuktu. İstasyonun kaloriferleri yanan iç kısmında dinlenerek geçirmeye karar verdim bu süreyi. Çünkü burası tuz madeninin dağıtımının yapılması için yapılmış eski bir istasyonmuş. Yani sadece bir istasyon köyü. Benim içinse, hayalimdeki çıplak, karlı, buzlu Alpler'i gerçeğe dönüştüren özel bir yer oldu.

Yolcu yolunda gerek diyerek atladım gelen trene ve  kızımla birlikte yaşadığım Viyana'ya  geri döndüm. Zihnim, ruhum, bedenim tazelenmiş, içim yaşama sevinci dolu olarak...

Not: Fotoğraflar tarafımdan çekilmiştir. İznim olmadan kullanılamaz.

 

HER ŞEY DÜŞÜNCEDE BAŞLAR

PSİKOJENEZ NEDİR?

Günümüzde kanıtlanmış olan bir şey var ki, o da düşünen tek canlının insan olduğudur. Gelecekte bu durum (düşünen tek canlının insan olduğu) değişir mi? Şimdiden bir şey söylemek, yorum yapmak zor. Daha evrenin ne kadarını bilebiliyoruz, ondan bile emin değilken. Okuduğum ve inandığım  kadarıyla, "düşünce" nin evrenin en büyük gücü olduğu ve bu gücün de insan da varlığını bulduğudur. Güç, biz insanlarda yani. Siz isterseniz bu güce, popüler yaklaşımla "kuantum" deyin, isterseniz literatürdeki adıyla "psikojenez" deyin veya tüm bunlara inanmayıp "saçma" deyin düşüncenin gücünü yadsıyamazsınız. Benim inandığım; "Ne düşünüyorsanız O' sunuz ve yaşamınızı, geleceğinizi düşüncelerinizle inşa edersiniz." mottosudur, ki bu motto aynı zamanda benim olgumdur.

Jack Ensign Addington' un yazdığı "% 100 Düşünce Gücü" kitabını okurken karşılaştım "Psikojenez" terimiyle. Ve kitaptaki  Psikojenez nedir sorusunun cevabı şöyle:" Psikojenez (düşünce+başlangıç), "her şey düşüncede başlar" demektir. Başlangıçta Düşünce, cenneti ve dünyayı yarattı. Düşünce her şeydir. Hayatı oluşturan şeyler, Düşünce' nin sürekli değişen kreasyonlarıdır. Bu sizi şaşırtıyor mu? Bir düşünün, çevrenizde gördüğünüz her şey önce bir fikirdi. Her birimiz Evrensel bir Zeka' nın birer fikri ürünüyüz. Kendimizi hayattan ayrı düşünebiliriz, fakat aslında okyanustaki bir damlanın denizin bir parçası olduğu kadar biz de bir Düşünce' nin parçalarıyız." 
Kısaca söylemek gerekirse, dünya ve içerdiği her şey düşüncenin ürünüdür.

Düşünebilmek kadar düşüncelerimize hakim olabilmek de önemlidir. Çünkü düşüncelerimiz daha sonra davranışlara dönüşecektir.  Düşün - Karar ver - Uygula(davranış)...Yani gerekeni yap. Ancak o zaman güce sahip olabilirsin. Emerson' un dediği gibi; "Düşüncenin üstünlüğünü kabul eden insan özgürlüğünü kazanır." Düşüncelerimizi yalnızca biz seçeriz ve bu düşünceler hayatımızı şekillendirir. Biz izin vermedikçe başka birinin bizimle ilgili düşünceleri kararlarımızı etkileyemez. Çünkü zihnimize yalnızca kendimiz emir verebiliriz; yap ya da yapma! Tabii burada irade gücümüzde devreye girer; bir seçim yapma, bir karar verme anlarında. Biz istersek seçeriz, biz istersek yaparız.

Düşüncenin gücünü kabul eden biri olarak konuyla ilgili araştırma yapar, elime geçeni okurum. İşte bu okumalarımdan birinde "Düşüncenin gücü kanıtlandı" diyen bir başlığı görüp okumam, okuduğunuz bu yazımın nedeni ve sonucu oldu. :) Araştırma sonuçlarına inanamayacaksınız.

İngiltere' de yapılan bir araştırma, düşünme ve dokunmanın gücünü kanıtladı. Araştırmanın özeti şu: İnsan, eliyle ağrılarını dindirir, düşüncesiyle hastalanır, yanmayan parmaklarının bile su toplamasını sağlayabilir. Peki, insan düşüncenin "gücü"nü nasıl kullanır?

Institute of Cognitive Neurosscience at University College in London' da yapılan bu araştırmanın sonuçları, aslında herkesin malumu olan bir gerçeğin bilimsel kanıtı niteliğinde:
Düşünmenin ve dokunmanın gücü.

Nörolog Dr. Marjolein Kammers başkanlığındaki ekip fiziksel beden ile zihinsel bedenin nasıl ortak çalıştığını bilimsel olarak ortaya koyan bir araştırmaya imza attı.

Londra Üniversitesi Nöroloji Bölümü' nden bilim insanları, karmaşık bir fiziksel duygu olan ağrıyı azaltmak için "kendine dokunma" yı kullandı.

"Yaralandığınızda veya bir elinizi kestiğinizde ilk yapacağınız şey nedir? sorusunu yönelten Dr. Marjolein Kammers, "Yaralandığınızda veya herhangi bir sebepten dolayı ağrınız olduğunda  elinizi ağrıyan yerin üzerine koyun, ağrınız hafifleyecektir" diyor.

Dr. Kammers' e göre, insanların ağrıyan yerlerine ellerini götürmesi otomatik olarak düşünce gücünü harekete geçiriyor ve kişinin, o noktaya yoğunlaşmasını sağlıyor. Bu da beynin, bedensel duyumsal korteks denen somatosensory cortex bölgesini aktive ederek oluyor. Çalışmayı yapan uzmanlar, araştırmaya katılan  hastalardan ellerini ağrıyan yerlerinden çekmeleri istendiğinde ve bir başkasının elinin o bölgede tutulması halinde ağrıda artış olduğunu belirtiyor.

Kammers bunu, "Düşünce gücü ile fiziksel ve zihinsel bedenin ortak çalışması sonucu gelişen içgüdüsel bir tavır" olarak nitelendiriyor. Tıp dünyasında ağrı kontrolünün, ağrı kesicilerden ziyade düşünce gücüyle yapılması da aynı esasa dayandırılıyor. Ayrıca, kaza veya ameliyat sonrası kaybedilen uzuv ya da organın hala ağrıdığını hissetmenin de fiziksel aktivitelerin yanı sıra düşünce gücüyle oluşturulmuş ve "fantom ağrı" olarak isimlendirilen merkezi ağrılar olduğu belirtiliyor.

Nörolog Dr. Marjolein Kammers ve ekibinin yaptığı ısı çalışmasının sonuçları da bir hayli ilginç. Çalışmada, sadece bir tanesinin yakıcı özelliği bulunan 3 ayrı sıcaklıktaki noktaya elin 3 parmağı değdiriliyor. Diğer iki nokta soğuk olduğu halde kişi, 3 parmağı da yanmış gibi tepki gösteriyor. Hatta hiç yanmamış parmakları, yanmış parmakla birlikte su bile toplayabiliyor.

Bilimsel anlamda bunun açıklamasını tam olarak yapamayan araştırmacılara göre bu durum, hastaların düşünce güçleriyle kendi kendilerini hastalandırabildikleri gibi aynı güçle kendi kendilerini tedavi edebileceklerinin de göstergesi.

Bilimin ve Tıbbın açıklamakta zorlandığı şeylerden biri olan bu durumu kötüye kullanabilecek şarlatanlara karşı uyanık olmakta yarar var. Unutmamak gerekir ki, düşüncelerimizle kendimizi hasta edebiliyorsak, yine düşüncelerimizle kendimizi iyileştirebiliriz de. Araştırma sonucu da bunu kanıtlamamış mıdır? İyi düşün, iyi ol.


Kaynak: Araştırma için;  www.ntv.com.tr - Tülay Karabağ
  
 

 

 NİTELİKLİ DOLANDIRICILIĞIN TEKNİK ADI: SOSYAL MÜHENDİSLİK

İyi ki kitaplarla aram iyi. Onlar olmasaydı nasıl bilgilenir ve nasıl dünyayı tanırdım bilmiyorum doğrusu. Bazılarınızın  "internet var ya" dediğini duyar gibiyim. Evet, internet ve sosyal ağlar var bilgilenmek için ama ne kadar güvenilir buradan elde edilen bilgilere? Hele günümüzde  çok fazla bilgi kirliliği varken. Yanlış anlaşılmasın; kitaplarla interneti kıyaslamıyorum. Konu kitap olunca, hiçbir şeyle kıyaslanamaz kitaplar benim için. Kitap okumak iyi bir alışkanlıktır ve bu alışkanlığı geliştirmek emek ve zaman ister. Tabii ki, her kitapta yazılanlar doğrudur, körü körüne inanın diyemem, kimse diyemez. Konuyu araştırıp inanıp inanmamak size kalmış.  Okumakta olduğum  kitapta, sosyal mühendislik kavramını ve kitabın bu temele  dayandırıldığını okuduğumda IT ile ilgili terimlere çok yabancı kaldığımı fark ettim. Hani bizde okulu olmasa da "toplum mühendisliği" gibi abuk bir söylem vardır;kullanmayı ve  kullanılmasını hiç sevmem. Sanki mübarekler toplumu yeniden inşa ediyorlarmış gibi, sosyal bir terime teknik bir kulp takmak suretiyle  mühendislik eklemişler ve olmuş toplum mühendisliği.  Bu ek bana itici ve yapay gelmiştir hep. Eğer böyle bir meslek varsa, dünyada neden toplum mühendisliği diye bir okulu yok? Toplum mühendisliği ile sosyal mühendislik eş anlamlı mı? Bu konuda bir şey söyleyemem. En iyisi, siz düşünün, araştırın lütfen.  Aslında, yazımın konusu yeni tanıştığım "sosyal mühendislik" terimi. Yani insanları aldatmanın, dolandırmanın teknik adı. Haa, ufak bir araştırma da yaptım; kimileri sosyal mühendislik için "aldatma sanatı" deyimini kullanmışlar. Ya ben sanatın ne olduğunu bilemeyecek kadar cahilim ya da günümüzde sanatın tanımı, anlamı değişmiş!! Çünkü, günümüzde her şey sanat olarak addediliyor. Benim bildiğim, insanları sözle aldatanlara yalancı, insanların saf ve temiz duygularından, zayıflıklarından  yararlanıp onların haberi olmadan, gizlice kendi adına veya başkalarının adına maddi çıkar temin edenlere de dolandırıcı dendiği. Dinozorlar devrinde kalmışım heyhat!

Akıl Oyunları' nın yazarı Daniel Palmer' in "Görme Duyma Konuşma" adlı kitabını okurken karşılaştım "sosyal mühendislik" terimiyle. 29 yaşında ve hayatının aşkıyla evli olan John Bodine' in karısı Ruby ölümcül hastalığa yakalanır(Melanom türü deri kanseri). Sağlık sigortaları üç yüz bin dolar tutan tedavi masrafını karşılamayınca, bilgisayar programcısı daha doğrusu bilgisayar oyunları tasarımcısı John, ne pahasına olursa olsun, ne yapmam gerekirse gereksin, karımın ölmesine izin vermeyeceğim diyerek ve kendince haklı bu nedene sığınarak sosyal mühendis olmaya karar verir. İnsan haklı gerekçeleri olduğunda, her şeyi yapabileceğine inanma gafletinde bulunur, ki John' da ABD' de ağır suç sayılan sigorta şirketini dolandırmaya karar verir. İlk adımları atarken yani sahte telefon numarasıyla işe başlarken şunu biliyordur: Sahte numara kullananlar, çoğunlukla kendisinin de olacağı gibi, hacker oluyorlar. Bir hackerın da yasal bir niyeti olması pek olası değil haliyle. Ve John şöyle düşünüyordu:

"IT uzmanları, yıllar boyunca, bilgisayarlardaki güvenlik altyapısını güçlendirmek için milyarlarca dolar harcayıp daha güçlü bilgisayarlar, son teknoloji antivirüs programları ve hackerları sistemlerinden uzak tutmak için çeşit çeşit araç kullanmışlardı ama müşteri hizmetlerinde çalışan kişileri aynı şekilde yenileyemiyorlardı maalesef. Bu, bir dizi kod yazarak ya da daha iyi bir model kullanmaya başlayarak çözebileceğiniz bir şey değildi çünkü. İnsanlar, ne olursa olsun insanca özellikler sergilemeye devam ederdi. Bu yüzden de bir hackerin, müşteri temsilcilerinden biriyle konuşmaya başladığında yeteneklerini sergileyerek onu sadık bir çalışandan, bilmeden suça iştirak eden birine dönüştürmesi mümkün olabiliyordu.

İnsanları istediğiniz bir işi yapmak ya da gizli bir bilgiyi ifşa etmek üzere yönlendirme sanatına, sosyal mühendislik denir. Ve eğer sosyal mühendislik suç işledikten sonra kaçmanızı sağlayan arabaysa telefon da silahınızdır. Benim de suçumu işleyebilmek için telefon numaramı gizlemem gerekiyordu." (Görme Duyma Konuşma - s:48) 

Son teknoloji kullanılsa da evde, ofiste,  insanlar, insanca özellikleri sergilemeye devam ettikleri   sürece hemen herkesin sosyal mühendislerin kurduğu tuzağa  düşmesi olası gözüküyor. Ve yazarın belirttiğine göre ; "internet, suç işleme yöntemleri için adeta bir açıköğretim fakültesidir." Bu fakülteden mezun olanlara da sanırım "sosyal mühendis" deniliyor. Yoksa, sanatçı mı demeliyim?

İnsanları aldatarak vermek istemeyecekleri bilgilere  ulaşarak (bilgi güvenliği duvarını aşarak), daha sonra bu bilgileri o kişi üzerinde kullanarak daha fazla bilgi edinme, o kişiye ya da sisteme bu yollarla ciddi zarar verme olarak tanımlanabilecek sosyal mühendislik, bir çeşit hack yöntemi midir? Bu sorunun cevabı için sosyal mühendislerin ve hackerların amaçlarına bakmak gerekir. Amaç aynıysa,  amaca ulaşabilecek yolların farklı olması o amaca ulaşmayı engellemez.

"Sosyal mühendisliğin genel amacı hackin genel amacı ile aynıdır; sisteme izinsiz girmeyi elde etme ya da bilgileri sırasıyla dolandırıcılık yapmak, ağa davetsiz olarak girmek, endüstriyel casusluk, kimlik hırsızlığı ya da basitçe ağa ya da sisteme zarar vermektir. Tipik hedefler: telefon şirketleri ve servisleri, büyük şirketler ve finansal kurumlar, askeri ve hükümet acentaları ve hastanelerdir." (www.cyber-warrior.org)

Sosyal mühendislik denilince  dünya tarihinin ilk internet korsanı olarak bilinen Kevin D. Mitnick' in yazdığı "Aldatma Sanatı" kitabından bahsetmeden olmaz. Mitnick bu kitabında "toplum mühendisliği" terimi  üzerinde durmuş. Toplum mühendisliğinin çıkış noktasını, çok zor görünen şeylere ulaşmanın oldukça basit olduğunu gösteren yazar, aynı zamanda karşı savunma için de çözüm yollarını göstermiş.

Anlaşılan o ki, bilgi ağı güvenliği kadar şirket içi çalışanların (en üst kademeden en alt birime kadar)  tüm çalışanların işletme güvenliği konusunda eğitilmesi gerekmektedir. Özellikle hangi bilgilerin verilip hangi bilgilerin verilmemesi gerektiği konusunda. Son teknolojiyle donatılmış olsalar da  o aygıtları  kullananlar birer insan ve algılama yeteneklerinin  zayıf olduğu  bir anda sosyal mühendislerin tuzak sorularına istemeden cevap verebilirler. Kısacası,  teknolojik  bir aygıt kullanan,  her insan veya şirket  nitelikli dolandırıcıların (sosyal mühendis)  hedef tahtasında bir hedef olmaktan kaçınamaz sanırım.



Görsel: www.cio.com.tr