NE GİYİNDİĞİNİZİN FARKINDA MISINIZ?

KUMAŞ ÇEŞİTLERİ NELERDİR?

İlkel insandan bu yana insanoğlu kimi zaman soğuktan ve sıcaktan korunmak için, kimi zamanda ahlaki değerlerden (utanma) ötürü vücudunu ya tümden, ya da bir kısmını örtmek amacıyla giyinir. Yapılan arkeolojik kazılardan elde edilen bulgulara  göre erkekler ve kadınlar son buzul çağından sonra giyinmeye başladılar. Ancak bugün hala avcılık toplayıcılık yapan bazı kabileler çıplak olarak yaşamaya devam ediyor. Bazı antropologlara göre bu durum, giyinmenin hayatta kalma açısından zorunlu olmadığını gösteriyor.

Modern insan ise, teknolojiden yararlanarak yaşadığı yerin iklim koşullarına uygun olarak kumaşlar üretip, giysiler dikmeye başladı. Yani teknoloji sayesinde oralara uyum sağladılar: Kutup bölgelerinde, sıcak ve kuru çöllerde, yağmur ormanlarında yaşayan insanlar gibi.

Teknolojik gelişmelerden öncesi ve sonrasında kumaşların nasıl üretildiğini ve bunların ne tür giysilere dönüştüğünü hiç merak ettiniz mi? Ben merak ettim; çünkü aldığım giysinin mutlaka etiketine bakarım ve hangi maddeden üretildiğine göre satın alırım veya almam. 

Günümüzde birçok kumaş çeşidi bulunmaktadır. Kumaşlar geniş bir skalaya sahiptir. Bu yüzden onlarca çeşidi bulunur ve her biri farklı bir özellik taşır: Yumuşak dokulu kumaşlar, kırışmayan kumaşlar gibi.

KUMAŞ ÇEŞİTLERİ

1- Keten Kumaş: Keten bitkisinin liflerinden üretilmekte olan bu tür doğal bir kumaş türüdür. Keten kumaş genellikle yaz aylarında kullanılır. Bunun nedeni ise; hafif, ince ve nefes alabilen bir yapıya sahip olmasıdır.

2- Pamuklu Kumaş: Pamuk bitkisinin liflerinden üretilen doğal bir kumaş türüdür. Yapısı gereği yumuşak ve nefes alan bir tür olması nedeniyle tercih edilir.

3- Yünlü Kumaş: Koyun, keçi ve diğer hayvanların yünlerinden elde edilen doğal bir yapıya sahiptir. Yünlü kumaşların kalınlığından dolayı kış aylarında tercih edilir.

4- İpek Kumaş: İpek böceklerinin koza adlı özel bir tür salgısı vardır. Bu salgının işlenmesi sayesinde ortaya çıkan kumaşlar doğal kumaşlardır. İpek kumaşlar ince, parlak ve pürüzsüz bir dokuya sahiptir. 

5- Kaşmir Kumaş: Kaşmir keçilerinin alt kısımlarında bulunan ince ve yumuşak tüylerden elde edilen lüks bir kumaş türüdür. Bu kumaş türü sıcaklığı, yumuşaklığı ve hafif yapıda olmasıyla bilinir.

6- Akrilik Kumaş: Sentetik elyaf türlerinden biri olan bu kumaş türü akrilik liflerinden elde edilir. Akrilik kumaş dayanıklılığı ve hafifliğiyle öne çıkmaktadır.

7- Lateks Kumaş: Doğal ve sentetik lateks adı verilen elastik bir malzemeden üretilen esnek bir kumaş türüdür. Lateks kumaşın öne çıkan özellikleri; dayanıklılığı, esnekliği ve sıvı direncinin fazla oluşudur.

8- Naylon Kumaş: Sentetik bir polimer olan naylon liflerinden bu kumaş dayanıklı ve hafiftir. Naylon kumaşların sıvı direnci ve dayanıklılığı yüksektir.

9- Polyester Kumaş: Sentetik polimer liflerinden üretilen polyester kumaş dayanıklı, hafif ve ekonomik bir kumaş türüdür. Polyester içerdiği malzemelerden dolayı esnek bir yapıya sahiptir. Bu sayede hareket özgürlüğünü artırır.

10- Saten Kumaş: Parlak ve pürüzsüz dokuya sahip olan bu kumaş türü genellikle şıklığa ve lüks görünüme önem verenlerin tercih ettiği bir kumaş türüdür. İpek saten, modern saten ve pamuk saten olmak üzere üç türü vardır.

11- Angora Kumaş: Angora (Ankara) tavşanlarının tüylerinden elde edilen bir tür lüks kumaştır. Bu kumaş yumuşaklığı, hafifliği ve sıcak tutma özelliği ile bilinir. Angora kumaşı genellikle soğuk havalarda tercih edilir. (1)

12- Modal Kumaş: Modal kumaş, kayın ağacından elde edilen bir kumaş türüdür. Buna bağlı olarak içerisinde yüksek oranda selüloz bulunmaktadır. Modal kumaş içeriği tamamen doğal olduğu için çok fazla tercih edilmektedir. (2)

13- Viskos/Viskon Kumaş: Viskoz adı verilen maddeden imal edilen kumaşlar, kayın ağacı hammaddesinden üretiliyor. Sıvı formda işlenerek life dönüştürülen ağaç selülozu son üründe pamuksu bir doku halini alıyor. Pamuk, yün veya ipek gibi tamamen doğal kabul edemeyeceğiniz viskon kumaşları, polyester gibi tam sentetik olarak da sınıflandıramazsınız. Yarı sentetik olan bu kumaşların hammaddesi kayın ağaçları olsa da selülozun viskoz içeriğine ve viskon liflere dönüşme sürecinde sentetik ve kimyasal işlemler devreye giriyor. (3)

14- Polyamid Kumaş: Polyamid kumaş, sentetik polimerlerden elde edilen bir tekstil ürünüdür. En bilinen polyamid türü naylondur ve 1930'lu yıllarda Du Pont tarafından geliştirilmiştir. Polyamid kumaş, petrol türevi kimyasalların bir dizi kimyasal işlemden geçirilmesiyle elde edilen uzun zincirli polimerlerden oluşur. Bu kumaşlar, doğasında esnek ve dayanıklı olmalarıyla tekstil endüstrisinde önemli bir yere sahiptir. Polyamid kumaşlar, nemi emme kapasitelerinin düşük olması, çabuk kuruması nedeniyle, özellikle spor giyim, iç çamaşırı, çorap ve dış giyim gibi ürünlerde yaygın olarak kullanılırlar. (4)

15- Muslin Kumaş: Muslin, düz dokuma bir pamuklu kumaş türüdür. Çok şeffaf ince dokumalardan kaba dokumalara kadar birçok farklı kalınlıkta üretilirler. Genellikle düz renktir. Adını ilk üretildiği yer olan Irak'taki  Musul şehrinden alır. Arapçada Musullu/Musul işi anlamına gelen musuli sözcüğünden türemiştir. 

Erken dönem muslinler, özellikle Bangladeş'te olağandışı narinlikte elde eğrilmiş ipliklerle dokunan kumaşlar, 17. ve 18. yüzyıllarda Avrupa'ya sıklıkla ihraç edilmekteydi. 2013 yılında, Bangladeş'teki geleneksel Jamdani muslini dokuma sanatı, UNESCO tarafından İnsanlığın Sözlü ve Somut Olmayan Kültürel Mirasının Başyapıtları listesine dahil edilmiştir.

İnce iş keten muslin, başta sindon adıyla bilinmekteydi. İpekten dokunanına şifon, kalınına ipek muslin ya da mermerşahi denir.

Aşağıda,1789 Fransız İhtilali sonrasında idam edilen Fransa Kraliçesi Marie Antoinette'in 1783 yılında yapılmış "Muslin" adlı tablosu görülmektedir. (5)

 

Kaynaklar:

(1) https://cengizinler.com/blog/kumas-turleri

(2) www.trendyol.com

(3) lcv.com

(4) batmaztekstil.com.tr

(5) tr.wikipedia.org