KURULUŞ YILLARI VE OSMAN GAZİ'NİN DÜĞÜNDEN KAÇIRDIĞI GELİNİ; HOLOFİRA  (NİLÜFER HATUN)

Osmanlı İmparatorluğu kuruluşundan yıkılışına kadar tek bir hanedan tarafından yönetilen ve üç kıtada toprağı bulunan, dünyanın en uzun ömürlü devletlerinden biridir. Oğuzların Kayı boyundan gelen Osmanlılar, Ertuğrul Gazi ölene kadar Bizanslılarla savaşarak Selçuklulara hizmet etti. Ertuğrul Gazi'nin ölümünden sonra aşiretin beyliğini üstlenen Osman Bey, Söğüt'te bağımsızlığını ilan ederek 1299'da Osmanlı  Beyliğini kurdu. Bilecik'i alarak beyliğin başkenti yaptı.

Tarihi kaynaklara göre, Ertuğrul Gazi'nin ölümünden sonra yerine kardeşi Dündar Bey'in geçeceği söyleniyordu. Ancak beylik için yapılan seçimi yeğeni Osman Bey kazandı. Buna rağmen Dündar Bey, seçim sonrası yeğenine biat etti. Bazı tarihçilere göre, Dündar Bey'in Bilecik ve Yarhisar tekfurlarının Osman Bey'e karşı planladıkları suikast teşebbüsünü bilmesine rağmen bunu sakladığına dair bahisler vardır. Bu ihanetin ortaya çıkması üzerine Osman Bey'in amcası Dündar Bey'in alnına bir ok atarak öldürdüğü söylenir. Bu olay Osmanlı hanedanı içindeki ilk infaz olarak kabul edilebilir.

 

Köse Mihal, Söğüt yakınlarındaki Harmankaya bölgesinin tekfuruydu. Mihal, Yarhisar ve Bilecik tekfurlarının çocuklarının evleneceği düğünde Osman Bey için  planlanan suikastı Osman Bey'e haber verince, onun en güvenilir adamı oldu. Müslüman olan Köse Mihal, Abdullah Mihal adını aldı ve bütün fetihlerde Osman Bey'in yanında savaştı.

İlk Osmanlı padişahı Osman Bey'in okuma-yazma bilmediğine (ümmi olduğuna)  dair Neşri'nin Kitab-ı Cihannüma adlı eserinde şu anekdot yer alır. Osman Gazi, Turgut adında bir dervişe bir köy bağışlar. Derviş bunun nişanesi olarak kendisinden bir berat talep eder. Ancak Osman Gazi okuma-yazma bilmediğini ifade edip kılıcının yanında bir de maşrapa verir.

Osman Bey ölünce yerine oğlu Orhan Gazi geçti. Orhan Gazi dönemi beylikten devlete geçişte önemli bir aşama olarak kabul edilir. Devlet için gerekli olan teşkilatlanmanın temelleri bu dönemde atıldı. Rumeli fatihi Süleyman Paşa, Orhan Gazi'nin büyük oğludur. Talihsiz bir kaza sonucu hayatını kaybedince taht sırası I. Murat'a geçti.

Orhan Gazi'nin eşleri arasında en tanınanı ve bilineni Nilüfer Hatun'dur. Adı, Bursa'da bir ırmakta ve ilçede yaşamaktadır. Tarihi kaynaklara göre Nilüfer Hatun, Yarhisar tekfurunun kızıdır. Gerçek adı Holofira olup Bilecik tekfurunun oğluyla nişanlıdır. Bilecik tekfuru gittikçe güçlenen Türkmen Bey'i Osman'ı bir hile ile ortadan kaldırmak için onu oğlunun düğününe davet etmiştir. Kendisine kurulan pusudan yakın arkadaşı Harmankaya tekfuru Köse Mihal aracılığıyla haberdar olan Osman Bey, askerlerini bir hile ile önce Bilecik'e sokarak kaleyi fethetmiş, daha sonra düğün yapılan alanı basmış, tekfurun oğluna gelin giden Holofira'yı kaçırmış ve oğlu Orhan Bey'le nikahlamıştır. 

Nilüfer adı Holofira'nın Türkçe karşılığıdır. Nilüfer Hatun Osmanlı haremine giren ilk Rum asıllı gelindir. Süleyman Paşa ve I. Murat'ın annesidir. İyiliksever ve hayırsever olarak tanınırdı. Mezarı Bursa'dadır. (*)

ORHAN GAZİ'NİN DİĞER EŞLERİ

-Asporçe: Bizans İmparatoru III. Andronikos' un kızıdır. 15 yaşında iken Orhan Bey'le evlenmiştir. İbrahim ve Fatma adlarında iki çocuğu olmuştur.

-Teodora: Bizans İmparatoru VI. İonnis'un kızıdır. Şehzade Halil'in annesidir. Ocak 1346'da, babasının yükselen Osmanlı Beyliği ile müttefikliğini sağlamlaştırmak için ve devam eden Bizans iç savaşında Osmanlıların İmparatoriçe-naip Savoy'lu Anna'ya yardım göndermesinin önüne geçmek için Orhan Bey'le nişanlanıp, aynı yılın yaz ayında evlendiler.

- Eftandise Hatun: Mahmut Alp'in kızı olup hakkında fazla bilgi yoktur. (**)

Not: Orhan Gazi'den sonra tahta geçen oğlu I. Murat, Bulgar Kralı'nın kız kardeşi Tamara (Maria) ile evlenmiş, Müslüman olmuş ve Gülçiçek Hatun adını almıştır. Gülçiçek Hatun Yıldırım Beyazit'in annesidir. 

Kaynaklar:

(*) Önder Kaya, Dakikalar İçinde Osmanlı Padişahları (Askeri, Siyasi ve Özel Hayatları). Kronik. 2. Baskı.

(**) hurriyet.com.tr

Görsel: Nilüfer Hatun. Alıntıdır.