NEW YORK'UN SİMGESİ OLAN ÖZGÜRLÜK ANITI'NIN ASLINDA MISIR'A DİKİLMEK İÇİN SİPARİŞ VERİLDİĞİNİ BİLİYOR MUYDUNUZ?
Tarih okumayı seviyorum. Geçmişte olan biteni okuyarak bugünü değerlendirmeyi de. Bazen az bilinen öyle bilgilere ulaşıyorum ki, şaşırmadan edemiyorum...Bu az bilinen bilgilerin bende kalması haksızlık olur düşüncesiyle, elimden geldiğince paylaşmaya çalışıyorum. İşte okuyacağınız "Özgürlük Anıtı"nın hikayesi de bunlardan sadece biri.
Yıl 1854. Mısır Hidivi Sait Paşa, Kızıldeniz ile Akdeniz'i birbirine bağlayacak olan Süveyş Kanalı projesini dönemin padişahı Abdülmecid'e sunar. Kanal projesinin mühendisi olarak Ferdinand de Lesseps ile anlaşma imzalanır. Anlaşmanın bir maddesinde, kanalın Akdeniz'e açılan sahillerinde bulunan "Port Said" liman kentine, fener olarak oldukça büyük bir heykel konulması yazılıdır.
Padişah Abdülmecid 38 yaşında ölür. Yerine geçen Sultan Abdülaziz, denizciliğe verdiği önemden dolayı, İngiltere'ye rağmen kanal projesinin sürdürülmesini ister. Bu arada Port Said'e konulacak dev heykel, dönemin ünlü heykeltıraşı Frederic Auguste Bartholdi'ye siperiş edilir ve sanatçı heykeli yapmaya başlar. Heykel o denli büyük olacaktır ki, ayakta durması için çelik bir iskelete ihtiyaç duyulur. Bu görevi de, Eyfel Kulesi'nin mühendisi Gustave Eiffel üstlenir.
Heykelin yapımı için sanatçıya ilk taksitler ödenir. Ama ne yazık ki borçlanmadan doğan kapitülasyonlar devletin kasasını boşalttığından, heykelin tamamlanması için sanatçıya yapılması gereken ödemelere para ayrılamaz. Bartholdi de çaresizlik içinde heykeli beklemeye alır.
Amerika ile Fransa'nın yakınlaştığı bu dönemde, Fransızlar, Amerika'ya bir heykel armağan etmeye karar verirler. Heykel siparişi Heykeltıraş Bartholdi'ye verilince, sanatçı kolları yeniden sıvar ve Osmanlı'nın Akdeniz kıyısına koymak istediği ve beklemeye aldığı heykelin karşısına geçer. Uzun ve yoğun bir çalışma sonrasında ortaya sol elinde Bağımsızlık Bildirgesi, sağ elinde meşale tutan Özgürlük Anıtı ortaya çıkar!
Abdülaziz, eğer tamamlanabilseydi, Port Said'e konulması düşünülen heykelin sırtı doğuya, yüzü batıya dönecek şekilde koydurmayı planlamıştı. Bu duruşun anlamı da şuydu: "Hey Batı, unutma ki, sadece güneş değil, uygarlığın ateşi de Doğu'dan yükselir!"
Yararlandığım Kaynak: Sunay Akın, BİR ÇİFT AYAKKABI. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. 16. Basım.
Görsel: cnnturk.com'dan alındı.
Not:
- Dünyanın en tanınmış abidelerinden biri olan Özgürlük Heykeli, New York sahilinde Liberty Adası'na yerleştirildi. Ve 28 Ekim 1886 yılında görkemli bir törenle açıldı.
- Bakırdan yapılan Özgürlük Heykeli, Fransa tarafından kurtuluşunun 100.yılı nedeniyle Amerika'ya hediye edilmiştir.
- Heykele Isaac Singer'in dul eşi Isabelle Eugenie Boyer modellik etmiştir.
- Özgürlük Heykeli, 1984'ten beri UNESCO'nun Dünya Mirası listesinde yer almaktadır.
- Heykelin daha küçük boyutlarda bir kopyası Paris'te bulunmaktadır.
